چکیده:
تحلیل گفتمان، روشی است که در بستر اندیشههای پستمدرن بسط و گسترش یافته است. الگوی سهوجهی نورمن فرکلاف در تحلیل گفتمان یکی از چارچوبهای کاربردی است که شامل توصیف: بررسی زبانشناختی متن، تفسیر: بررسی متن در سطح گفتمانهای سازنده و مصرفکننده و تبیین: بررسی ارتباط گفتمانهای سازندۀ متن با شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم میشود. نگارندگان در این پژوهش، با استفاده از الگوی فرکلاف براساس رویکرد اجتماعی به تحلیل گفتمان انتقادی شعری زینب حبش پرداختهاند. همچنین، چگونگی پیوند آثار ادبی شاعر با شرایط مسلط بر جامعۀ اشغالی را واکاوی کرده و به بررسی تعامل زبانی او با اوضاع خفقانآور حاکم پرداختهاند. دستاورد این پژوهش، تبیین گفتمان اشعار مقاومت و اثبات تأثیرپذیری آن از شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعۀ فلسطین است. زینب حبش تلاش دارد با تولید گفتمان انتقادی در شعر مقاومت، صدای هموطنان خود در سرزمینهای اشغالی باشد و بستر تعامل و برخورد میان گفتمانهای سیاسی و اجتماعی موجود را برای ایجاد تغییر فراهم کند.
خلاصه ماشینی:
زینب حبش تلاش دارد با تولید گفتمان انتقادی در شعر مقاومت ، صدای هم وطنان خود در سرزمین های اشغالی باشد و بستر تعامل و برخورد میان گفتمان های سیاسی و اجتماعی موجود را برای ایجاد تغییر فراهم کند.
بـدیهی اسـت کـه در ایـن راستا، قدرت و شرایط حاکم ، نقش اساسی در تعیین و تشکیل گفتمان او دارد، زیـرا مهـم تـرین تحول سیاسی و اجتماعی در جامعة فلسطین ، تسلط دشمن غاصب بر میهن شاعر است که ایـن حادثه ، بسترساز تحولات دیگری می شود.
گفتمان حاکم بر کلام زینب حبش به وضوح حاکی از آن است که جامعة شاعر تحت سـلطة قدرت دشمن اشغال گر قرار گرفته است و فلسطینیان در سودای دستیابی بـه آزادی و اسـتقلال به سر می برند.
بااین همه ، زینب حبش در گفتمان انتقادی خود بر آن است تا بـا توصـیف و نقـد رفتارهـای قدرت م̂Hبانة دشمن ، هم وطنانش را به ادامة روند جریان مبارزه تشویق کند و آن ها را به وحـدت و همدلی فرا خواند.
اشعار زینب حبش از منابع جوشان و پرخروش مقاومت و پایداری به شمار مـی رود و سـیری تکاملی از حوادث اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی حاکم بر جامعة اشغالی فلسـطین را بـا خـود بـه همراه دارد.
مهم ترین اهداف شاعر در این سروده ها، باز داشتن مردم از تسلیم پذیری در فضای حاکم بـر جامعة فلسطین با اسلوبی انتقادی تا تحقق آزادی در همة عرصه های زندگی سیاسی و اجتماعی حوزة حکومت خود بوده است .