چکیده:
منازعات داخلی سوریه و عراق پس از بیداری عربی، الگوی جدیدی از کشمکش و تقابلهای منطقهای را بهوجود آورده است. این کشمکشها را میتوان در چارچوب تقابل ائتلاف منطقهای ایران، دولت سوریه، حزبالله لبنان و دولت عراق در تقابل با ائتلاف منطقهای ترکیه، عربستان سعودی و سایر دولتهای عربی که با اهداف مشترک اسرائیل در منطقه پیوند خورده است، بررسی کرد. در کنار این دو ائتلاف، باید به کردها بهمثابه بازیگر غیردولتی پراهمیت و همچنین دو بازیگر فرامنطقهای آمریکا و روسیه در پویشهای امنیتی اشاره کرد. آنچه قابلتوجه است، اهداف متعارض ائتلافها و بازیگران درگیر در این پویشهای امنیتی است که میتواند از یک الگوی کلان امنیتی تأثیرپذیر باشد. این پرسش اساسی قابلطرح است که چه الگویی میتواند اهداف متعارض و کشمکش بازیگران در پویشهای امنیتی منازعات داخلی سوریه و عراق را تبیین کند؟ یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که رویکردهای متعارض بازیگران و ائتلافها در منازعات داخلی سوریه و عراق برمبنای الگوی کلان امنیتی کشمکش در راستای موازنه قدرت منطقهای قابلدرک است. درواقع الگوی کلان در پویشهای امنیتی جدید، کشمکش بازیگران و ائتلافها بر سر حفظ موازنه در مقابل تغییر موازنه است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری دادهها، کتابخانهای است.
خلاصه ماشینی:
"حال این پرسش اساسی قابل طرح است که حمایت این ائـتلاف از دولت اسد در مقابل مخالفان چگونه با اهداف و راهبـرد کـلان ایـن بـازیگران در منطقـه پیونـد برقرار میکند؟ برای بررسی این مسئله ابتدا تاریخچه و ماهیـت شـکل گیـری اتحـاد سـه جانبـه ایران ، سوریه و حزب الله لبنان در مقابله با تهدیدات امنیتی مشترک منطقه ای بررسـی و سـپس درک این بازیگران از تأثیر نتایج احتمالی منازعات داخلی سـوریه و عـراق بـر تـوازن منطقـه ای مورد تجزیه وتحلیل قرار خواهد گرفت .
اگرچه بررسی سیاست خارجی آمریکا در بحران سوریه و عوامل مؤثر بر آن مجال دیگری را میطلبد و خود پـژوهش مسـتقلی است ، ولی بدون شک این کشور در قبال اقدامات متهورانه روسیه و ایران کـه موازنـه قـدرت در / عرصه میدانی را به نفع حکومت اسد سنگین نموده ، عمدتا با انفعال عمل کـرده کـه ایـن خـود باعث نارضایتی شدید عربستان و ترکیه شده و ائتلاف بازیگران حامی معارضان را تضعیف نموده است .
در همین راستا از سقوط اسد و تضعیف نفوذ شیعیان در ساختار سیاسی عراق که منجر به گسست در محور موازنه قدرت منطقه ای ایران و حزب الله میشود، حمایت میکند؛ اما در کنار این هدف مشترک، از آنجاییکه در یک نظام آنارشیک دولت ها از افزایش قدرت یکدیگر نگرانند، بـازیگران این محور نیز به نفوذ یکدیگر واکنش نشان داده که در قالب رقابت عربستان و ترکیه از یک سـو و عربستان و قطر از سوی دیگر برای افزایش نفوذ منطقه ای بـا حمایـت از گـروه هـای سیاسـی خاص در بطن منازعات نمود پیدا کرده است ."