چکیده:
در این مقاله تلاش شده اسـت خلاصـه ای از نظـم بخشـی بـه خـاطره بصـری از فرهنگ و اقوام ایرانی ارائه شود. پرسش اصلی پژوهش حاضر این اسـت کـه چطـور میتوان باورها، تاریخ و فرهنگ ایران را به تصویر کشید. ازایـن رو، آثـاری در حـوزه روایت ها و اسطوره های خلقت و آفرینش جهان ، افسانه ها، ادیان و مـذاهب ، انسـان و طبیعت ، جشن ها و... مرور شده است .
خلاصه ماشینی:
"عروس آب ساخته عرب یارمحمدی، روایتی از آیین باران خواهی در کـویر است : رودخانه خشک شده و روستا آب ندارد، خـانم هـا، پیرزنـی بیـوه را بـه عنوان عروس آب برمیگزینند و در لباس عروسی و سوار استر، به همراه یـک عاقد به چله گاه میبرند و به عقد رودخانه در میآورند.
درباره ارامنه نیز چندین فیلم ساخته شده که از آن جمله است ؛ لبئـوس بـه نام تادئوس (آربـی آوانسـیان - ١٣٤٦) از زیـارت تـادئوس مقـدس و خـاج شویان (زاون قوکاسیان ) از مراسم روز عید تعمید حضرت مسیح .
آیـین علم واچینی «تنها گردهمایی بزرگ آیینی در روستاهای جنـوب گـیلان و بـه جـای مانده از انبوه آیین ها و جشن های فراموش شدة دیلمیان » به صـورتی حاشـیه ای در فیلم پس از خرمن (محسن نظری خاکشور ـ ١٣٧٥) ثبت شده است .
امـا در فـیلم علم واچینی (جشن خرمن ـ ١٣٨٢) به طـور مسـتقیم بـا بخـش هـای عمـده ای از مراسم روبه رو هستیم که در روستای ییلاقی شـاه شـهیدان در فاصـلۀ یـک بعـد از ظهر تا غروب روز بعد (نیمۀ مرداد ١٣٨٢) با دوربین دیجیتال از سـوی محمدرضـا 1 اجاقی، تصویربرداری شده است .
تباکی ساختۀ بهمن کیارستمی دربارة لزوم گریستن برحضرت حسـین بـن علی ، از نادر نمونه های سینمای مردم نگاری بـه شـیوة مشـاهدة مشـارکتی است که فیلمساز، جدا از رفتارهای بیرونی به حالات ، انگیـزه هـا و احساسـات افرادی که با آنها به سفر رفته و با یاریشان فیلم خود را ساخته ، مـیپـردازد و در واقع مسئلۀ این فیلم کوششی برای بازتولید فرهنگ است ."