چکیده:
ثبات قدم یکی از مفاهیم اخلاقی مورد تاکید در منابع اسلامی بوده و در روانشناسی مثبت نیز به عنوان یکی از توانمندیهای ۲۴ گانه انسان در ذیل فضیلت شجاعت مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی مفهوم ثبات قدم براساس منابع اسلامی (قرآن و حدیث) و روانشناسی مثبت انجام شد. همچنین در این پژوهش، آسیبشناسی ثبات قدم در این دو منبع مورد توجه قرار گرفت. در مرحله سوم نیز این مفهوم در دو حوزه مولفهها و موانع مورد تحلیل مقایسهای قرار گرفت و چرایی تفاوتها تبیین گردید. در پژوهش حاضر، به منظور جمعآوری مولفههای ثبات قدم از جملات توصیفی تبیینی منابع اسلامی، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. ساختار مفهومی ثبات قدم براساس منابع اسلامی بر هفت مولفه اصلی شامل هدفمداری الهی، عزم، یقین، تبعیت دینی، ایستادگی مداوم، جدیت در عمل و شکیبایی مبتنی است که در برخی از این مولفهها با منابع روانشناسی مثبت مشترک بوده و در برخی دیگر تفاوت دارند. تردید و دودلی و تنبلی از جمله موانع مشترک در هر دو منبع میباشد که در کنار موانع متمایز در این پژوهش مورد بحث قرار گرفتهاند.
Consistency is one of the ethical concepts in Islam and positive psychology, which is one of the 24 human abilities relating to the virtue of courage. Using a comparative analysis method, this paper seeks to study the concept of consistency, its pathology and differences, in Islam (Quran and tradition). Consistency in Islam is based on seven components including divine purpose, determination, certainty, religious obedience, continuing resistance, seriousness in practice, and patience, some of which are in common with positive psychology while the others are different. Doubt, hesitation and laziness are among the other obstacles in this process that is agreed upon by both schools.
خلاصه ماشینی:
net دريافت: 5/6/98 پذيرش: 11/10/98 چکيده ثبات قدم یکی از مفاهیم اخلاقی مورد تأکید در منابع اسلامی بوده و در روانشناسی مثبت نیز به عنوان یکی از توانمندیهای 24 گانه انسان در ذیل فضیلت شجاعت مورد توجه قرار گرفته است.
ساختار مفهومی ثبات قدم براساس منابع اسلامی بر هفت مؤلفة اصلی شامل هدفمداری الهی، عزم، یقین، تبعیت دینی، ایستادگی مداوم، جدیت در عمل و شکیبایی مبتنی است که در برخی از این مؤلفهها با منابع روانشناسی مثبت مشترک بوده و در برخی دیگر تفاوت دارند.
1. ثباتِ قدم در روانشناسی مثبت روانشناسان مثبتگرا در آثار خود به تعریف ثباتِ قدم پرداختهاند که به مهمترين آنها اشاره میشود: لوپز (2009) در کتاب دایرةالمعارف روانشناسی مثبت(The Encyclopedia Of Positive Psychology) ثباتِ قدم را اینگونه تعریف میکند: استمرار یا تکرار چندینبارة تلاش که به طور ارادی در راستای رسیدن به یک هدف علیرغم وجود وسوسه بر ترک آن انجام میگیرد.
وی در ادامه میگوید: ثباتِ قدم (که همچنین پشتکار و تلاشگری نیز نامیده میشود) به ما این اجازه را میدهد که کاری را در راستای رسیدن به یک هدف ادامه دهیم؛ زمانی كه ممکن است برخی اوقات، ما ترجیح دهیم کار دیگری انجام دهیم.
محقق پس از به دست آوردن مؤلفههای ثباتِ قدم در منابع اسلامی بیان میدارد که ثباتِ قدم اسلامی عبارت است از: مصمم بودن و مداومت و پایداری در انجام تکالیفی که با هدف الهی تعیین شدهاند و رها نکردن آنها تا رسیدن به نتیجة مطلوب علیرغم وجود سختیها و وسوسه بر ترک آن تکلیف که مستلزم تبعیت و فرمانبرداری از نظر مراجع دینی و راه ندادن شک و تردید به دل است (صفری، 1397، ص131).