چکیده:
در كشور ما با توجه به ضعف جدي حمل و نقل عمومي انبوهبر (مترو و اتوبوس)، تاكسي داراي اهميت و جايگاه ويژهاي در سيستم حمل و نقل شهري گرديده است تا جائيكه در بعضي شهرهاي كوچك و متوسط تا 80 درصد از حمل و نقل درون شهري توسط تاكسي صورت ميگيرد. سهم بالاي تاكسي به عنوان يك شيوه حمل و نقل عمومي (شبه عمومي) در حمل و نقل شهري در ايران، فارغ از فرصتها و تهديدهاي ناشي از اين حقيقت، پرداختن به مسئله كارايي و اثربخشي اين وسيله را با توجه به تعداد زياد ذينفعان (شامل رانندگان تاكسي و شهروندان) در اولويت است. در تحقيق حاضر كارايي و اثربخشي سيستم تاكسيراني در شيراز از ديد رانندگان و شهروندان در چهار حوزه ناوگان، رانندگان، شهروندان و مديريت تاكسيراني مورد ارزيابي قرار گرفته است. بدين منظور ابتدا شاخصهاي موثر بر كارايي و اثربخشي تاكسيراني از ديد هر دو گروه بررسي شده و بر اين اساس تعداد 100 پرسشنامه توسط شهروندان در مناطق 9 گانه شيراز و 100 پرسشنامه توسط رانندگان تاكسي تكميل گرديده است كه به بررسي سطح رضايت آنها در ابعاد مختلف ميپردازد. نتايج حاصل از تحقيق نشان ميدهد كه از ديد شهروندان امكانات درون تاكسي (بخاري، كولر و ...)، نحوه محاسبه كرايه، نداشتن پول خرد و برنگرداندن بقيه كرايه توسط راننده، و دسترسي به تاكسي در مواقع خاص نامناسب ارزيابي ميشود. از ديد رانندگان ميزان فعلي كرايه، بهرهمندي از خدمات بيمهاي، پيگيري مطالبات از سوي تاكسيراني، خدمات ارائه شده توسط تاكسيراني، وضعيت جايگاه عرضه سوخت، كيفيت خدمات جانبي (استراحتگاه، سرويس بهداشتي و ...)، و كيفيت خدمات تاكسيراني در مواقع خاص داراي ضعف جدي است.