چکیده:
بررسی موارد و مصادیق عملیات روانی همچون تبلیغ، فریب، ایجاد وحشت، تکرار پیام، اهریمنسازی و شایعهپراکنی در تاریخ پهلوی(۱۳۳۲ـ ۱۳۴۲) موضوع پژوهش حاضر است. دهه زمانی مورد مطالعه، سالهای پس از کودتای ۲۸ مرداد است، از اینرو بررسی مصادیق عملیات روانی در آن اهمیت بسیار دارد. در این زمان دولت پهلوی برای بازگرداندن اندک مشروعیت تحصیل شده، تلاش زیادی کرد. با توجه به موضوعمحور بودن تحقیق حاضر، مسئله پژوهش توصیف مصادیق عملیات روانی در تاریخ پهلوی و تحلیل آن است. نتیجه به دست آمده نشان میدهد که دستگاه حاکمیت رژیم با بهکارگیری فنون و شگردهای عملیات روانی تلاشهای خود را برای کسب مشروعیت، کنترل و قدرتورزی بر مردم انجام داد، اما قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ در آخرین سال دهه مورد مطالعه، نشان از ناکامی این تلاشها دارد.
خلاصه ماشینی:
"نتیجۀ به دست آمده نشان میدهد که دستگاه حاکمیت رژیم با به کارگیری فنون و شگردهای عملیات روانی تلاش های خود را برای کسب مشروعیت ، کنترل و قدرت ورزی بر مردم انجام داد، اما قیام ١٥ خرداد سال ١٣٤٢ در آخرین سال دهه مورد مطالعه ، نشان از ناکامی این تلاش ها دارد.
شاه هر چند به دمکراسی و مدل اداره کشور براساس احزاب هیچ اعتقادی نداشت اما در نتیجۀ فشار خارجی که خواستار فضای به نسبت باز سیاسی برای جلوگیری از خطر کمونیست و سقوط دولت زیر دست خود بود و فشارهای مضاعف داخلی که خواستار آزادی واقعی بودند در یک اقدام فریب کارانه سیستم حزبی دولتی را با ماهیتی "بله قربان " و "چشم قربان " ایجاد کرد.
رژیم شاه همه کسانی را که پس از ٢٨ مرداد ١٣٣٢ و کسانی را که از شهریور ١٣٢٠ مبارزاتی انجام داده و مانع محیط خفقان شده بودند یا با قتل امثال هژیر و رزم آرا نوعی مبارزه مسلحانه را پیش گرفته بودند تحت فشار شدید قرار داد(مدنی، ١٣٨٠، ص ٥٨٠) علی امینی در خاطرات خود مینویسد: «متأسفانه تاریخ نشان میدهد که در ایران دولت یک مظهر ظالم است »(امینی، ١٣٧٦، ص ١٤٣).
محمدرضا پهلوی در سوم شهریور ١٣٣٢ در نطق خود برای اعضای اتاق بازرگانی گفت : «قیام ٢٨ مرداد نشان داد که امتیاز طبقاتی در ایران نیست یعنی در این روز تمام طبقات ملت ایران از زن و مرد و غنی و فقیر و پاسبان و ژاندارم و سرباز و افسر با هم قیام کردند، نهضتی ضد خارجی، علیه مقاصد امپریالیستی و استعماری، بدیهی است قیام علیه نفوذ بیگانه را همه کس آرزو دارند»(مجموعه منتخب نطق ها ..."