چکیده:
حوزه آسیا ـ پاسیفیک با برخورداری از نقش مهم و رو به رشد در معادلات و رقابت های جهانی به یکی از مهم ترین مراکز ثقل استراتژیک جهان تبدیل شده است. این منطقه برمبنای ویژگی های اقتصادی، سیاسی و امنیتی آن، محل تلاقی سیاست قدرت های بزرگی چون ایالات متحده آمریکا و چین می باشد. در واقع، ساختار روابط در این منطقه برمبنای مناسبات این دو قدرت در حال شکل گیری است و در کنار آن بازیگرانی همانند «آ سه آن»، ژاپن، کره جنوبی و هند تاثیرات خاص خود را بر مسائل امنیتی منطقه دارند. از آنجا که چین به عنوان بزرگ ترین قدرت درون منطقه ای آسیا و آمریکا به عنوان قدرت برتر جهانی نقش مهمی در معادلات امنیتی منطقه دارند، این مقاله درصدد است با رویکردی مقایسه ای به بررسی استراتژی آمریکا و چین در منطقه بپردازد. به عبارت دیگر، مقاله حاضر درصدد پاسخ به این سئوال است که: آیا استراتژی چین و آمریکا در آسیا ـ پاسفیک در آینده آن ها را به سمت تقابل سوق خواهد داد یا به سوی همکاری؟
در این راستا، براساس تئوری وابستگی متقابل و با استناد به رویکرد مقایسه ای در حوزه های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی، نظامی و انرژی ارزیابی نهایی این خواهد بود که راهبرد چین و آمریکا در حوزه اقیانوس آرام به سوی رقابت توام با همکاری به پیش می رود.
خلاصه ماشینی:
به عبارت دیگر، مقاله حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است : آیا استراتژی چین و آمریکا در آسیاـ پاسیفیک در آینده آن ها را به سمت تقابل سوق خواهد داد یا به سوی همکاری؟ برای پاسخ به این پرسش در ابتدا استراتژی چین و آمریکا در شرق آسیا مورد بررسی قرار خواهد گرفت و سپس براساس تئوری وابستگی متقابل و با استناد به رویکرد مقایسه ای در حوزه های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی، نظامی و انرژی تلاش میشود نتیجه ای مشخص مبنیبر حرکت این استراتژی به سوی تقابل یا به سوی همکاری به دست آید.
تفاوت منافع در قبال رویدادهای منطقه ای و بین المللی و تلاش چین برای ارتقای جایگاه خود در منطقه و معادلات سیاسی و اقتصادی جهان با توجه به رشد و توسعه این کشور و نگرانی آمریکا از این مسئله کاملا طبیعی به نظر میرسد و در همین راستا قابل بررسی است .
اما در بعد نظامی روابط دو کشور گاهی حالت شراکت و همکاری و گاهی حالت رقابت و دشمنی به خود میگیرد که نوع رابطه این دو، تأثیر مستقیمی بر رویکردهای امنیتی کشورهای منطقه و ثبات آن بر جای میگذارد، هر چند از منظر تحلیل گران ، وابستگی متقابل اقتصادی میان چین و آمریکا عاملی بازدارنده در افزایش تنش ها میباشد.
آمریکا در حال حاضر تلاش میکند حضور نظامی و فعالیت های اقتصادی خود را در آسیا ـ پاسیفیک افزایش دهد؛ زیرا این مسئله را عاملی مهم در ثبات منطقه میداند، ثباتی که برای تداوم رشد اقتصادی این کشور اولویت و اهمیت اساسی دارد.