چکیده:
در این مقاله به بررسی حکم تکلیفی و وضعی قلع ضرس در حال احرام پرداخته شده است. در ابتدا توضیحی پیرامون واژه های قلع ضرس ارائه شده و سپس اقوال موجود در مساله بیان می گردد؛ آن گاه ادلة مساله مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت این قول برگزیده می شود که کندن دندان اگر موجب خون آمدن شود حرام است ولی اگر خون نیاید و یا ضرورت داشته باشد، حرام نیست و در هر دو صورت کفاره ندارد.
خلاصه ماشینی:
3 مرحوم محقق در باب تروک احرام، هیچ ذکری از قلع ضرس نمیکند و در باب کفارات احرام نیز در انتهای باب، مسأله را به صورت «قیل» مطرح کرده و در آخر میفرماید: در این کفاره، تردید است.
4 مرحوم صاحب حدائق، بعد از آن که مستند قائلین به وجوب کفاره بر قلع ضرس را روایت محمد بن عیسی مطرح میکند، این روایت را سندا و متنا رد نموده و سپس میفرماید: و الاستناد إلی ما هذا شأنه و إثبات حکم شرعی به مشکل.
5 مرحوم صاحب جواهر که تمام بحث ایشان در این مسأله، در یک صفحه است، بعد از نقض و تأیید قول به تردید و وجوب کفاره در قلع ضرس، میفرماید: فإن الروایة غیر مستندة إلی الإمام علیه السلام، بل احتمل فیها أن یکون أدمی بالقلع و یکون الدم لأجله.
در ذیل به برخی از کلمات ایشان اشاره میگردد: مرحوم علامه حلی در چهار کتاب خود، یعنی «مختلف الشیعه»، «منتهی المطلب»، «تبصرة المتعلمین» و «تذکرة الفقهاء» در وجوب کفاره شاة بر قلع ضرس تشکیک کرده و در «منتهی» و «مختلف»، صراحتا میفرماید: و الاستناد إلی البرائة الأصلیة أولی.
برخی از فقهای شیعه بحث کردند اگر ما قائل به حرمت قلع ضرس و یا وجوب کفاره بر قلع ضرس شویم، آیا این حکم فقط در اضراس است یا در مطلق اسنان جاری است؟ در اینجا، به کلمات برخی از فقهاء اشاره میکنیم: مرحوم شهید ثانی در «مسالک الأفهام» 1 و نیز در «الروضة البهیة» 2 (شرح اللمعة الدمشقیة) میفرماید: و فی إلحاق السن بالضرس علی قول الوجوب، وجه بعید.