چکیده:
روشهای معمول بررسی و اندازهگیری نابرابری،نمیتوانند تحولات درونی جامعه را از حیث جابهجایی در گروههای درآمدی، منعکس کنند. این شاخصها برای نشان دادن پویایی توزیع درآمد کارآمد نیستند. در این مطالعه برای نشان دادن تغییر و تحول توزیع درآمد از مفهوم تحرک درآمدی استفاده میشود.برخلاف تئوریهای اندازهگیری نابرابری و فقر، ادبیات تحرک درآمدی یکپارچه و منسجم نیستو ارائه تعریف جامع و دقیق بهدلیل ماهیت چندبعدی آن مشکل است. در این مطالعه، ضمن معرفی انواع مفاهیم تحرک درآمدی، شاخصهای مختلف آن محاسبه میشوند. همچنین با استفاده از تئوری زنجیره مارکوف مرتبه اول، دوم و پنجم و ماتریس احتمال انتقال در پنجکهای درآمدی، الگوی احتمالی که توزیع درآمد از آن پیروی میکند مورد بررسی و پیشبینی قرار میگیرد. با توجه به فقدان دادههای پنل بلندمدت در ایران، این هدف با ترکیب دادههای مقطعی بودجه خانوار سالهای 1363 تا 1392 و با ساخت دادههای شبهپنل انجام شده است. نتایج نشان میدهد احتمال گذار از یک پنجک درآمدی معین به همان پنجک در زمانهای متوالی بسیار بالاست که بیانگر تحرک کم و پایداری و ابقای هر وضعیت میباشد. همچنین نتایج شاخصهای تحرک درآمدی حاکی از انعطافپذیری کم و توزیع نامتقارن فرصتهای زندگی است.
Common methods on evaluating and measuring inequality cannot reflect the internal changes of society in terms of displacement in income groups، income transfer and so on. These indices are not suitable for investigating the dynamics of income distribution. In this study، concept of "income mobility" is used to evaluate the change of income distribution. Contrary to the theory of measuring inequality and poverty، literature on income mobility is not integrated، and because of the multidimensional nature of income mobility، it is difficult to provide the comprehensive definition on it. In this study، different concepts and indicators on income mobility are calculated.
Thus، by using the theory of Markov chain- first- second and fifth-order as well as transition probability matrix، the pattern of income distribution are analyzed and forecast. This objective is fulfilled by constructing pseudo panel that combines thirty years of cross-sectional Household Expenditures and Income Surveys from 1984 to 2013. The results indicate that the probability of transition from a certain income quintile to the same quintile in successive time is high. That indicates low mobility and stability status. The results also show low flexibility and asymmetric distribution of life opportunities in the country. These findings reveal a serious attention to the inequality of opportunity.
خلاصه ماشینی:
سؤال اصلی در این مطالعه این است که آیا سیاست های بخش عمـومی طـی ٣٠ سال گذشته در جهت تأمین منافع طبقات پایین عمل کرده است یا خیر؟ بـه ایـن منظـوراز ترکیب اطلاعـات آمـاری مقطعـی بودجـه خـانوار بـین سـال هـای ١٣٦٣ تـا ١٣٩٢،و سـاخت داده های شبه پنل استفاده می شود.
لذا لازم اسـت تمایز این مفاهیم به خوبی توضیح داده شوند: تفاوت تحرک و نابرابری: اگر چنانچه توزیع درآمد در یک اقتصاد دو نفره در سال پایـه بـه صـورت (٥و١)باشـد، در صورت عدم رشد اقتصادی توزیع درآمد در سال نهایی برابر است بـا (٥و١)کـه در ایـن صـورت مـی تـوان گفـت ، نابرابری در توزیع درآمد بدون تغییر است .
مدل اول (تحرک مطلق ) مدل اول بدون در نظر گرفتن اثرات ثابت فردی به صورت زیر تعیین می شود: Yc(t),t= α + βYc(t-1),t-1+ εc(t),t (3) تخمین مدل فوق تخمینی از تحـرک درآمـدی مطلـق اسـت کـه بیـانگر مقـدار تحـرک خانوارها در توزیع درآمد کل است .
بـرای طبقـه متوسـط در دوره دوو پنج ساله به ترتیب پیش بینی می شود که افراد این طبقه درآمـدی بـا احتمـال ٤٤و ٢٧ درصد در همان طبقه درآمدی باقی بمانند این در حالی است که احتمال انتقـال آنهـا بـه طبقات پایین تر نسبت به طبقات بالاتر در دوره های زمانی دوو پنج ساله بیشتر است .
٤. جمع بندیو نتیجه گیری در این مطالعه به منظور بررسی پویایی توزیع درآمد مفـاهیم و شـاخص هـای مختلـف تحـرک درآمدی با استفاده از داده های شبه پنل معرفی و مورد محاسبه قـرار گرفـت .