چکیده:
در سياستهای کلی اصل 44 قانون اساسی، بر نقش تعاونيها بهويژه در اشتغالزايی تأکيد زيادی شده است، در حالی که با توجه به محدوديتهای مالی دولت، تأمين مالی آنها از مهمترين چالشها بهشمار ميرود. در همين راستا، مطالعه حاضر با هدف ارزيابی زمينههای تأمين مالی خرد توسط تعاونيها و همچنين، ارزيابی مساعدت تعاونيها در ايجاد اشتغال انجام شد. دادههای مورد نياز از طريق تکميل پرسشنامه در ميان 120 نفر از اعضای تعاونيهای کشاورزی- روستايی و غيرکشاورزی استان فارس در سال 1394جمعآوری شد. متغيرهای تمايل به مشارکت در تأمين مالی خرد و ارزيابی مشارکت صندوق در ايجاد اشتغال در قالب طيف ليکرت مورد استفاده قرار گرفتند. يافتهها نشان داد که اعضای دارای تمايل بالاتر برای مشارکت در طرح تأمين مالی خرد افرادی با مقياس فعاليت و تعداد اعضای شاغل پايين، خانوار بزرگ و سابقه عضويت کمتر هستند؛ همچنين، زنان در مقايسه با مردان دارای تمايل به مشارکت بالاتر ارزيابی شدند. علاوه بر اين، يافتهها نشان داد که مردان در مقايسه با زنان، افراد دارای سابقه بالاتر و اعضای دارای بعد خانوار بالاتر، احتمال ايجاد اشتغال را پايينتر ارزيابی ميکنند؛ همچنين، افراد دارای تحصيلات بالاتر احتمال ايجاد شغل توسط صندوق تعاونی را اندکی پايينتر و افراد دارای درآمد بالاتر اين احتمال را اندکی بالاتر ارزيابی ميکنند. بر اساس نتايج پژوهش، فعاليتهای حوزه روستايی و کشاورزی را ميتوان در قالب يکی از اولويتها برای ايجاد تعاونی تأمين مالی خرد توصيه کرد.
Based on the policies associated with Article 44، Constitutions of Iran، cooperatives have received a central role especially in employment generation، while regarding the government financial limitations، the main challenge is to finance the cooperatives. Thus، this study aimed at evaluating the microfinance potentials throughout cooperatives and their contribution to employment generation. Applied data were gathered through completing questionnaire by 120 agricultural-rural and non-agricultural cooperative members of Iran's Fars province in 2015. Tendency to participation in microfinance program and cooperatives’ fund contribution to employment generation were applied in Likert scale as the central variables. The results showed that the cooperative members with higher tendency to participate in microfinance program were those with small scale activity، lower number of occupations، larger household size as well as lower membership history. Women also were found with higher tendency to participate as compared to men. The findings also showed that men considered lower chance of contribution for cooperatives in employment generation compared to women. Similarly، members with higher household size and higher membership history believed that cooperatives were less likely to contribute employment generation goal; in addition، the chance for employment generation by cooperatives was believed less by those with higher education and higher by those with higher income. Based on the results، rural and agricultural activities might be considered as a business priority for microfinance cooperative establishment.
خلاصه ماشینی:
"در اقتصاد ایران ، با توجه بـه سـطح پـایین سـرمایه گـذاری و اعتبـارات در دسـترس و نیـز جهت گیری بیشتر سرمایه گذاری ها به سـوی بخـش هـای خـدماتی ، تنگنـای مـالی در میـان واحدهای صنعتی و کشاورزی بسیار محسوس است ؛ برای نمونه ، در دوره ۸۶-۱۳۷۹، کمتـر از پنج درصد سرمایه گذاری در ماشین آلات و لوازم تولید در بخش کشاورزی استان فـارس از محل تولید داخلی بود، که می توان آن را نیاز بیشتر به خارج از بخش کشاورزی در تأمین سرمایه مورد نیاز تعبیر کرد (استانداری فارس ، ۱۳۹۰).
جدول ۲- نتایج برآورد عوامل تعیین کنندة مساعدت صندوق تعاونی در ایجاد اشتغال (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه گیری و پیشنهادها مطالعة حاضر با هدف ارزیابی عوامل تعیین کنندة تمایل اعضا بـه مشـارکت در تـأمین مـالی خرد تعاونی های استان فارس و همچنین ، ارزیابی مساعدت این تعاونی ها به ایجـاد اشـتغال انجام شد.
به طور کلی ، می توان گفت که اعضای دارای تمایل بالاتر برای مشارکت در طـرح تـأمین مالی خـرد افـرادی بـا مقیـاس فعالیـت کوچـک و سـابقه کمتـر هسـتند کـه تمایـل دارنـد پس اندازهای خود را در صندوق تعاونی سپرده گذاری کننـد و همچنـین ، بـه طـور نسـبی از خانوارهای بزرگ تر و اعضای شاغل کمتر برخوردارند.
صرف نظر از عوامل تعیین کنندة پیش گفته ، که انتظار می رود بـه سـهولت بتوانـد بـه شناسـایی گروه های هدف کمک کند، باید اذعان داشت که این تمایل بالا به مشـارکت در تـأمین مـالی ، در واقع ، پاسخی است به توان مالی پایین دولـت در تـأمین مـالی فعالیـت هـا و بـه ویـژه فعالیـت هـای روستایی و کشاورزی که بیشتر به خرده مالکان برمیگردد؛ به دیگر سخن ، نوعی از عدم توازن میـان نیازهای سرمایه گذاری تعاونی ها و توان مالی دولت وجود دارد."