چکیده:
در گورستان تاریخی شهر دلبران از توابع شهرستان قروه (کردستان) مجموعهای از سنگ نوشتههای تاریخی از ادوار مختلف وجود دارد که به طور معمول تفاوت و تمایز آن با دیگر سنگقبور، قابل تامل و بررسی جامعهشناسی تاریخی است. نوشتار حاضر بازخوانی کتیبه های تاریخی زنان در این گورستان میباشد که در سه دورة صفویه، زندیه و قاجاریه شناسایی و بررسی شده است. نگارنده ضمن تشریح مضامین کتیبه ها، به بررسی مقایسهای آنها با سنگقبور تاریخی مردان پرداخته تا با این روش حقوق و جایگاه زنان را در حیات گذشته این شهر به دست آورد. سوال اصلی تحقیق در این است که سنگ قبور تاریخی زنان در این گورستان، چه پیامهایی می تواند داشته باشد؟ روش تحقیق، میدانی، اسنادی و کتابخانه ای بوده و با طبقه بندی کتیبه ها و ارائه تصاویر، موضوع مقاله بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
"ق را دارد که کتیبه آن به خط نسخ و نستعلیق و به زبان فارسی و عربی چنین است: "انت الباقی کل شی هالک، هذا قبر غفرانپناه گلبهار بنت مرحوم معصومخان، طایفه ترکمان، سنه 120020 (حاشیه سنگ) فلک بر باد خواهد داد ما را، فلک داد و فلک داد و اگر باشد تن از فولاد ما را" (تصویر13) نکته مهم در کتیبههای تاریخی زنان دلبران در دوره قاجاریه این است که در یکی از کتیبهها به محل سکونت متوفی در سنگقبر او اشاره شده است.
حیدر، سنه 110018 دوره تاریخی: 1118 هجری- صفویه تصویر6 (جهت مقایسه با سنگ قبور زنان) مکان کشف: گورستان شهر دلبران ابعاد: 100 × 40 شکل و جنس: مستطیل – مرمر نقش: ندارد خط و زبان: ثلث – عربی کتیبه: (وسط سنگ) هذا قبر مرحوم قاسم خان، التاریخ 11104، حاشیه سنگ: (ذکر ائمه شیعه) ...
ق- قاجاریه تصویر13 محل کشف: گورستان شهر دلبران ابعاد: 60 × 35 شکل و جنس: محراب – مرمر نقش: دایره و شانه دو طرفه خط و زبان: نسخ و نستعلیق – فارسی و عربی کتیبه: انت الباقی کل شی هالک، هذا قبر غفران پناه گل بهار بنت مرحوم معصوم خان، طایفه ترکمان، سنه 120020، (حاشیه سنگ) فلک بر باد خواهد داد ما را، فلک داد و فلک داد و اگر باشد(نباشد) تن از فولاد ما را دوره تاریخی: 1220 ه."