چکیده:
سرگرمی بخش مهمی از سبک زندگی است. برای داشتن سبک زندگی اسلامی، باید شاخصه های سرگرمی اخلاقی را از دیدگاه اسلامی بررسی کرد. این تحقیق، با روشی توصیفی- تحلیلی و تجویزی، در پی یافتن برخی از این شاخصه ها است تا خلا دانشی و نظری در این زمینه برطرف گردد. در این تحقیق، به این نتیجه رسیدیم که در سبک زندگی اسلامی، برای سرگرمی اصولی کلی مطرح است. این اصول، با عناصر زمینه ای و سایر مولفه های سبک زندگی، ارتباط دوسویه دارد. برخی از شاخصه های سرگرمی اخلاقی عبارتند از: توحیدگرایی، توجه به قرب الهی، توجه به عالم غیب، واقع گرایی، عقلایی بودن، بیهوده و عبث نبودن، حفظ کرامت انسانی در سرگرمی، سرگرم نشدن به گناهان و اعتدال در پرداختن به سرگرمی.
خلاصه ماشینی:
استفاده از مفاهیم الزام و رجحان ، برای تعیین اهمیت شاخصه های اخلاقی در ترسـیم نظـام ترجیحات رفتاری اسلامی ، یا همان سبک زندگی مؤمنانه ، امری ضروری به نظر می رسـد؛ چراکـه بایـد مشخص شود یک مؤمن باید تا چه اندازه به این شاخصه ها پایبند باشد؟ آیا لازم است ، یا بهتر است بـه آنها پایبند باشد؟ مثلا، وقتی مشخص شد یک شاخصـۀ اخلاقـی در عرصـه سـرگرمی توحیـدگرایی و یگانه پرستی است ، باید مشخص کرد که «لازم » است ، یا اینکه «بهتر» است این شاخصه رعایت شود.
بنابراین ، سؤالی مبنایی در این خصوص ، این است کـه آیـا اخـلاق اسلامی ، می تواند و باید در این زمینه ، شاخصه های کلی اخلاقی ارائـه کنـد، یـا اینکـه تنهـا در امـور جزئی ، که طبعا معدود و محدود به زمان صدر اسلام خواهد بـود، می تـوان دیـدگاه های اسـلامی را جست وجو کرد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت : اولا، این فکر که ملاحظات اخلاقی اسلامی ، در مورد سـرگرمی ها جزئـی و نـاچیز اسـت ، ناشـی از نشناختن مبانی اخلاق اسلامی است ؛ چراکه جهان بینی ، مبدأ، معادشناسـی و برنامـه تکامـل انسـان و انسان سازی اخلاق اسلامی ، همگی حاکی از این است که اسلام برای همۀ عرصه های زندگی انسـان برنامه دارد.
همـان طور کـه در نکته سوم گفته شد، این عدم مخالفت ، خود الـزام اخلاقـی محسـوب می شـود؛ لازم نیسـت همـه سرگرمی های انسان مروج عقاید توحیدی باشند، بلکه همین قدر که در عمل ، مخالف با ایـن اصـل اعتقادی اخلاقی نباشند، در راستای آن محسوب می شوند؛ از منظر دینی نیز مؤیداتی در ایـن زمینـه وجود دارد.
بنابراین ، در تبیین یکی از شاخصه های سرگرمی اخلاقی در سبک زنـدگی مؤمنانـه ، می تـوان گفـت : «بهترین سرگرمی این است که یا خود موجب قرب الهی باشد، و یا اینکه در مسیر آن واقع شود».