چکیده:
زمینه و هدف: رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری خودجوش و آگاهانه است که به طور مستقیم یا صریح، توسط نظام پاداش دهی رسمی سازمانی تقویت نشده، اما در مجموع اثربخشی سازمانی را ارتقاء میدهد. منظور از خودجوش و آگاهانه بودن در آن است که این رفتار، مبتنی بر شرح شغل نبوده، بلکه رفتاری عمدتا، مبتنی بر انتخاب شخصی است و در صورت انجام ندادن آن نیز تنبیهی به دنبال نخواهد بود. هدف اصلی این تحقیق شناسایی ابعاد و مولفه های رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه خبرگان حوزه راهنمایی و رانندگی است.
روش شناسی: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش، کیفی است و برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه باز استفاده شده است و جامعه آماری را نیز اعضای هیئت علمی و خبرگان راهنمایی و رانندگی ناجا به تعداد 24 نفر از روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری تشکیل داده اند. در تحلیل داده ها نیز برای طبقه بندی و اولویت بندی ابعاد و مولفه ها از نرم افزار کیفی مکس کیو دی ای استفاده شده است.
یافته ها: با انجام مصاحبه با خبرگان راهور ناجا و سپس تحلیل محتوای مصاحبه ها، 22 بعد از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی احصاء شد که این ابعاد برای تعیین میزان اهمیت، طی پرسش نامه ای مورد سنجش مجدد خبرگان راهور قرار گرفت که پس از حذف 11 بعد کم اهمیت و بی اهمیت، 11 بعد که بیشترین امتیاز را کسب کرده بودند، به عنوان ابعاد اصلی رفتار شهروندی سازمانی پلیس راهور ناجا باقی ماندند.
نتیجه گیری: با تطبیق ابعاد یازده گانه (یاری گری، وجدان کاری، تحمل سختی ها، جوانمردی، خوش رویی، آستانه تحمل بالا، اخلاق محوری، تعلق و حفظ منافع سازمان، دین محوری، صداقت و وظیفه شناسی) مستخرج از مصاحبه با ابعاد مستخرج از ادبیات نظری، مشخص شد که دین محوری و اخلاق محوری در نظریه ها و متون وجود ندارد و ابعاد جدیدی است که از مصاحبه با خبرگان احصاء شده است.
خلاصه ماشینی:
به نظر میرسد یکی از راههایی که میتواند در افزایش اثربخشی و کارایی پلیس راهنمایی و رانندگی نقش بسیار مهمی ایفا کند، تقویت رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان پلیس راهور است ؛ به این منظور هدف از این تحقیق احصاء ابعاد و مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی پلیس راهور ناجا است ؛ بنابراین مسئله اصلی پژوهش پاسخ به این سؤال است که ابعاد و مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در پلیس راهور ناجا کدام است ؟ مبانی نظری: مفهوم رفتار شهروندی سازمانی: در مفهوم رفتار شهروندی سازمانی دو رویکرد اصلی وجود دارد؛ اولین رویکرد این که اورگان ١ و سایر محققان معتقدند در این زمینه این نوع رفتار را با عنوان رفتار فرانقش مورد ملاحظه قرار دادهاند، به گونه ای که کمک های افراد در محیط کار فراتر از الزامات نقشی است که برای آنها تعیین شده است و به طور مستقیم و آشکار از طریق نظام پاداش رسمی سازمان مورد تقدیر قرار نمیگیرد (کاسترو٢، ٢٠٠٠).
promoting Organizational citizenship behaviors among Employees – The role of leadership practices, International journal of business and Management.
International Journal of Operations & Production Management, Vol. 31, No Podsakoff, Philip M; Mackenizie, Scott B; Paine, Julie Beth; Bachrach; Daniel G.
International journal of research in Organizational behavior and human Resource Management.