چکیده:
امروزه مسئله اعتیاد پا را از مرزهای بهداشت و درمان فراتر نهاده و به یک بحران اجتماعی تبدیل شده است . سوءمصرف موادمخدر یکی از بحث انگیزترین مسائلی است که در حوزه روانشناسی و جامعه شناسی نظر متخصصان را به خود جلب نموده است . در هر جامعهای نیروی فعال و جوان بعنوان یکی از ذخایر و سرمایه های آن جامعه محسوب و مطرح میباشد و نتایج اغلب پژوهش ها در سطح کشورهای مختلف حاکی از آن است که میزان مصرف مواد در جوامع مختلف به ویژه در میان نوجوانان و جوانان در حال افزایش می باشدبا توجه به هزینه های بسیار بالای مبارزه با موادمخدر، درمان و نگهداری معتادان و همچنین معایب مربوط به روشهای درمان و سم زدایی، به نظر میرسد پیشگیری از سوءمصرف مواد بسیار مقرون به صرفه و کاراتر باشد. در این مقاله با استفاده از روش اسنادی عوامل مختلف شناسایی شدند که عبارت است ازعوامل جامعه شناختی مانند: اختلاف و از هم پاشیدگی خانواده، انحرافات جنسی، توهم ثروتمند شدن و از دست دادن شرافت اخلاقی و فقدان مذهب ، بیکاری و فقر مالی، احساس عدم درک از طرف جامعه و احساس تنهایی و بی پناهی، تقلید نا آگاهی و کم اطلاعی از پیامدهای مواد مخدر، عوامل روانشناختی: مانند، اختلالات شخصیتی و خلقی، شخصیت ضد اجتماعی، لذت های نفسانی، درمان بیماریها، کنجکاوی، لج بازی، ، شکست روحی و عاطفی، دسترس بودن و. . . . . . که نیازمند توجه و اهتمام بیشتر به این عوامل از طرف سیاستگذاران و مسئولین می باشد. توجه و اهتمام به علل مطرح شده و همچنین برطرف کردن یا کنترل این علل می تواندکمک بهینه ای جهت پیشگیری و کنترل این مسئله بسیار مهم اجتماعی که در رابطه با جوانان از اهمیت خاصی برخوردار است داشته باشد. سوءمصرف مواد در میان جوانان مشکلاتی نظیر خطر آسیب و مرگ از طریق خشونت بین فردی، اختلالات شخصیتی، رفتارهای پرخطر جنسی، مشکلات خانوادگی ابتلا به بیماریهایی چون ایدز و مشکلات تحصیلی را افزایش میدهد.
خلاصه ماشینی:
"همچنان که بررسی ها نشان دهنده اینگونه مشکلات در اکثر کشورها می باشد جوانان به دلیل نبودن امکانات مناسب و برنامه های صحیح از جمله : نبود تفریحات سالم ، پارک و سرگرمی مناسب جهت سپری کردن اوقات فراغتشان و همچنین نبود مرجع مطمئن جهت بیان احساسات درونی شان بیکاری و نبود شغل مناسب با مدرکشان مشکلات اقتصادی و مالی، مشکلات خانوادگی و خیلی از مشکلات دیگر به سمت مواد مخدر و فعل و انفعالات آن کشیده می شوند و این امر آسیب های جبران ناپذیری بر ریشه و اساس خانواده و به دنبال آن جامعه می گذارد و جوامع را با بحران خطرناک گرایش به مواد مخدر مواجه می سازد.
در ایران بالاترین رقم سنی معتادان را افراد نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند(سازمان مبارزه با مواد مخدر)تحقیقات نشان می دهد که افرادی که بر انواع مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه شان را بصورت تفریحی در دوران نوجوانی کسب کرده بودند در اکثر تحقیقات انجام شده بر روی معتادان عواملی مانند فقر اقتصادی، مشکلات خانوادگی، عوامل فردی و فرهنگی، و کنجکاوی جوانان از علل گرایش جوانان به مواد مخدر یاد شده است .
بنابراین با اقدامات مؤثر در برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر در داخل کشور و مناطق مرزی، راه حل های زیر نیز جهت کاهش ، پیشگیری و درمان معتادان ارائه می گردد: ١- تحقیقات وسیع علمی به منظور شناسایی دقیق علل روی آوردن افراد، به ویژه جوانان به اعتیاد باید زمینه برای تحقیقات مراکز پژوهشی فراهم شود تا زمینه رشد این بلای خانمانسوز از میان برود و دیوار نامریی نیز در برابر اعتیاد به وجود آید."