چکیده:
«آزادی» یکی از مسائل مهـم و مطـرح در ادبیات جهان بخصوص در شعر معاصر فلسطین بوده که تحت تاثیر شرایط سیاسی - اجتماعی و سایه ی سنگین استبداد و خفقان در شعر فلسطین جلوه گر شده است . بیشک بزرگترین تراژدی قرن حاضر مساله اشغال سرزمین فلسطین است تا جایی که موضوع مورد بحث بسیاری از جوامع بین المللی و سازمان های دولتی قرار گرفته است و از آنجا که فرهنگ و ادبیات فلسطین در مقابل وحشیگریهای اسرائیل ، یک فرهنگ انقلابی است ، بدیهی است شاعران مقاومت فلسطین چون محمود درویش توجه ویژه ای به مقوله ی آزادی در اشعار خود داشته و برای دستیابی به آزادی نهایی و استقلال وطن سهمی بزرگ در به دوش کشیدن بار عظیم مقاومت در برابر متجاوزان ، داشته اند. محمود درویش (١٩٤١- ٢٠٠٨م )، شاعر آرمان فلسطین و نبض تپنده ی آن به عنوان شاعری آزاده ، از نمونه هایی است که همواره با سروده های حماسی و آزادیخواهانه ی خود از همان روزهای نخست قدم در میدان مبارزه نهاده و در طول حیـات ادبی خود از هیچ تلاشی برای دستیابی به آزادی و بیـداری اذهان عمومی در برابر اهـداف استعمارگران دریغ نورزید. با این وصف مضمون آزادی همراه با جلوه های آن از اساسیترین موضوعات شعری اوست . در این پژوهش تلاش شده است که با استفاده از روش توصیفی و کتابخانه ای به بررسی مضمون آزادی همراه با جلوه های متنوع و گوناگون آن در شعر محمود درویش پرداخته شود. بدین وسیله نگارنده پس از ارائه معنای اصلی کلمه آزادی، برای آشنایی اجمالی خواننده اشاره ای مختصر به روند آزادی در شعر فلسطین و سپس شرح حال مختصری از زندگی شاعر در راه آزادی را ذکر کرده است و در پایان با طبقه بندی شواهد متعدد، بعضی از جلوه های آزادی، همراه با رمزهای آن در شعر درویش را تبیین نموده است .
خلاصه ماشینی:
"در واقع این پژوهش در مقایسه با سایر یافته های نویسندگان دیگر میتوان اشاره کرد که ؛ این تحقیق با توجه به موضوع مقاله ، از هرگونه نقد شعری درویش مانند اثر إلیاس خوری در کتاب «دراسات فی نقد الشعر» دوری کرده و به بر بررسی ابعاد سیاسی شعر محمود درویش مانند اثر «قراءة سیاسیه فی شعر محمود درویش » از دیانا حافظ و اثر «الغربۀ فی شعر محمود درویش » اثر احمد جواد مغنیه ، پرداخته و علاوه بر آن به بررسی ابعاد فکری و مضمون شعری درویش مانند اثر «مجنون التراب » از شاکر النابلسی ، «شعر معاصر عرب » از محمد رضا شفیعی کدکنی و همچنین اثر «الأرض والبحث عن الذات فی قصیده محمود درویش » از حسن زبیب پرداخته است ، اما نکته قابل ذکر اینست که ؛ از آنجا که محمود درویش شاعری حماسی است و خواهان آزادیبیان است ، در این تحقیق سعی شده بگونه ای متفاوت از سایر یافته ها به صورت همه جانبه مضمون آزادی و نمادها و رمزهای آن بیان شود، با این وصف از نتایج مهم این پژوهش میتوان اشاره کرد، که وی برای گریز از سانسور اسرائیل و ارائه افکار و اندیشه های آزادیخواهانه ی خود در تنگنای زندان ، مجبور به ابداع رمزهایی از قبیل : میلاد، باد، گنجشک ، پرستو، کبوتر، عقاب و..."