چکیده:
به دنبال رشد فزاینده شهرنشینی در دهه های اخیر در ایران، تامین مسکن به یکی از مهم ترین مسائل کشور تبدیل شده است. در این راستا، تولید انبوه مسکن، به عنوان الگویی با مزایایی نظیر توجیهات فنی، اقتصادی و زمانی، مورد توجه جدی قرار گرفته و مجتمع های مسکونی را می توان تجلی کالبدی ایده انبوه سازی مسکن در شهرها دانست. نکته ای که در بررسی روند ایجاد مجتمع های مسکونی در ایران مشاهده می گردد اینست که همواره از توجه به اصول و معیارهای شهرسازی در برنامه ریزی و طراحی غالب مجتمع های مسکونی کاسته شده تحقیق حاضر پس از تبیین روند ایجاد مجتمع های مسکونی در جهان و ایران، به ابعاد و معیارهای برنامه ریزی و طراحی مجتمع های مسکونی پرداخته است و همچنین در شرایطی که نیاز به مسکن روز به روز بیشتر می شود استفاده از زمین جهت ساخت و ساز محدودتر می شود، ایجاد مجتمع های مسکونی ضروری تر به نظر می رسد. در فرایند این بررسی، از نظرات ساکنان دونمونه مورد مطالعه برای ارزیابی کمی و با کمک روش ارزیابی چند معیاری استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در مجتمع مسکونی متعارف مطالعه شده، محیط مسکونی مطلوب تری نسبت به نمونه بلند مرتبه فراهم شده است. در فرایند امتیازدهی با کمک نظریات ساکنان، تراکم پایین و وجود فضای باز و سبز و اثرات آن بر کیفیت های کالبدی- فضایی محیط، باعث برتری امتیاز کلی نمونه متعارف نسبت به بلند مرتبه گردیده است. لذا، شناخت و مطالعه ی اهمیت مناطق قدیمی و فرسوده ی شهری به عنوان نیرویی عظیم برای توسعه ی خانه سازی در بخش درونی شهر و بازیافتن اصالت و هویت از دست رفته ی شهر، کمک شایانی به این امرمهم خواهد نمود. این مسئله، لزوم رعایت اصول و معیارهای شهرسازی در برنامه ریزی و طراحی و ساخت مجتمع مسکونی با شناخت قاعده و قانون مندیهای حاکم بر فضای فرسوده و قدیمی شهر ارومیه را روشن می نماید.
خلاصه ماشینی:
"متأسفانه مطالعات انجام شده در کالبد پهنه با مشکلات عدیده ای مواجه میباشد و اختلال در نظام زندگی محلی وجود داردوغالبا فعالیتها دارای مقیاس عملکردی شهری و فرا شهری است که مغایر با زندگی محلی است و باتوجه به اینکه فرسودگی بافت در حوزه میانی بسیار بالا بوده و شکایت ساکنان به ارگان های ذیربط جهت فراهم آورد تا امکانات نوسازی و تعجیل در اجرای طرح تفصیلی می باشد.
• وضعیت دسترسی ها: بافتهای فرسوده که عمدتا بدون طرح قبلی ایجاد شده اند عمدتا ازساختاری نامنظم برخوردارند و دسترسی های موجود در آنها عمدتاپیاده می باشد به گونه ای که اکثر معابر آن بن بست یا با عرض کمتر از 6متر بوده و ضریب نفوذپذیری در آنها کم است.
رویکردهای عمده در ساماندهی و طراحی بافت فرسوده رویکرد اقتصادی : زمین ارزان در بافت قدیم، وجود تأسیسات زیربنایی (کاهش هزینه آماده سازی)؛ جلوگیری از توسعه بی رویه شهر (کاهش هزینه خدمات شهری)؛ احداث حداکثر طبقات ممکن برای پایین آوردن هزینه ساخت؛ وجود مخروبه ها، و گودال ها به عنوان یکی از معضلات رویکرد فرهنگی: هدف اصلی تجدید حیات بافت؛ وجود ساختار اجتماعی قدرتمند در محلات؛ استفاده از الگوهای معماری سنتی محل؛ پیروی از نظام معماری و شهرسازی بافت؛ وابستگی های محلی و اهمیت مالکیت و شبکه ارتباطی 12.
نتیجه گیری هدف کلی طرح، ساخت مجتمع مسکونی با شناخت قاعده و قانون مندیهای حاکم بر فضای فرسوده و قدیمی می باشد و اراضی شرق میدان امام خمینی به عنوان مفصلی جهت پیوند گذشته و آینده شهر مطرح بوده و به پویایی و سرزندگی مرکز شهر کمک می کند."