چکیده:
ازنظر علمای امامیه، برخلاف اهل سنت، عصمت ومصونیت جانشین رسول خدا صلیالله علیه وآله ازهر نوع لغزش، گناه وخطاازشروط لازم وضروری است. براین اساس ائمه سلامالله علیهم باید معصوم ومصونازگناه وخطاباشند. متکلمها و علمای امامیه، بهویژهخواجهنصیرالدین طوسی، ادله متعدد عقلی ونقلی بر لزوم عصمت امام علیهالسلام که جانشین پیامبراکرمصلیالله علیه وآله است، ارائه کردهاند.براین اساس، هرگونه عدم توجه به احکام و دستورات الهی، عمدی یاسهوی، آشکار یانهان باتصدی منصب امامت وجانشینی پیامبرصلیالله علیه وآله درتضاد است،امافخررازی و پیروان او لزوم شرط عصمت برای جانشین پیامبر را مورد تردید وحتی انکار قراردادهاند ونهایتا عصمت را به عدالت تقلیل میدهند. دراین مقاله، اهم ادله متکلمهای اسلامی بهویژه محقق طوسی بروجوب و ضرورت عصمت تبیین شده است وسپس اهم ایرادات وشبهات فخر رازی برآن ادله، نقد و رد شده است و نتیجه گرفته میشود که عصمت شرط لازم و ضروری برای جانشینی پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله است.
خلاصه ماشینی:
» ایرادات فخر رازی بر دلیل تسلسل اشکال اول : عدم ضرورت نصب امام رازی در برخی کتاب هایش در ایراد به این دلیل تنها چیزی کـه مـی گویـد آن اسـت که این مسئله مبتنی بر مسئلة وجوب نصب امام است و ما به ادلة مختلف این وجوب نصـب را مردود می دانیم و این را نمی پذیریم که چون مردم بدون امام به خطا و حرام و کار قبـیح روی می آورند، پس برای جلوگیری از آن احتیاج به امام دارند؛ لذا دیگر جایی بـرای ایـن دلیل لزوم عصمت باقی نخواهد ماند و اگر امام معصوم نباشد هیچ تالی فاسدی چون دور و تسلسل لازم نمی آید.
»(علـم الهـدی ، ١٤٠٥ ه ق، ج٢، ص ٣٠٩ و ج٣، ص ٢٠) ثانیا: آن ادله ای که امامیه برای وجوب نصب امـام مطـرح کـرده انـد، هـیچ گـاه بـدون وجود امامی معصوم تمام نیست و معنـا نـدارد، چراکـه دیـن و شـریعت بـدون وجـود امـام معصوم حفظ نمی شود و سعادت و هدایت جامعه فراهم نمـی شـود و چنـان کـه مـی دانـیم و ثابت خواهد شد،نه تنها علم و عدالت امام برای ایفای درست و کامل وظیفة امامت کفایـت نمی کند بلکه در کنار آن ها کتاب و سنت نبوی به تنهایی نمی توانـد حـافظ دیـن و شـریعت باشد.