چکیده:
مفهوم رفتار خشونت آمیز، از سوی بنیان گذاران مکتب تحققی به ویژه لومبروزو مطرح و ساماندهی علمی شد. این مفهوم پس از تولد در بستر جرم شناسی ، در پرتو اندیشه های علت شناسی جرم، تکامل یافت . قانونگذاران کشورها با توجه به نظریه های جرم شناسی، این مفهوم را در قالب (رفتارهای خشونت آمیز) وارد قوانین نموده و معیارهایی را برای تشخیص آن ، انتخاب کرده اند. رفتار های خشونت آمیز و تکرار جرم ، از جمله این معیارها تلقی می شود. در بعضی موارد نیزاحراز رفتار های خشونت آمیز در بزهکار ، طبق نظر قانونگذار به قضاوت محول شده است. تدابیر مقابله با بزهکارانی که رفتارهای خشونت آمیز دارند با تکیه بر اندیشه های بنیانگذاران مکتب تحققی، غالبا جنبه اصلاح و درمان داشت . اما چند دهه ای است که جرم شناسی های واکنش اجتماعی و جرم شناسی های عمل مجرمانه، مفهوم حالات و رفتارهای خشونت آمیز و اساس تدابیر و اصلاح و درمان را در مقابل با بزهکارانی که افکار و رفتارهای خشونت آمیز دارند ف به شدت مورد انتقاد قرار داده اند. تشدید کیفر و تجدید حیات خصوصیت ارعاب انگیزی آن از محورهای مورد تاکید این جرم شناسی هاست. بسیاری از کشورها تحت تاثیر این تفکرات ، مقررات سختی در قبال بزهکاران به ویژه، بزهکاران دارای رفتارهای خشونت آمیز وضع نمودند.
خلاصه ماشینی:
قانونگذاران کشورها بـا توجـه بـه نظریـه هـای جـرم شناسی، این مفهوم را در قالب (رفتارهای خشونت آمیز) وارد قوانین نموده و معیارهایی را برای تشخیص آن ، انتخاب کرده اند.
اما چند دهه ای است که جرم شناسـی هـای واکـنش اجتمـاعی و جـرم شناسی های عمل مجرمانه ، مفهوم حالات و رفتارهای خشونت آمیز و اساس تدابیر و اصلاح و درمـان را در مقابـل بـا بزهکـارانی کـه افکار و رفتارهای خشونت آمیز دارند ف به شدت مورد انتقاد قرار داده اند.
هرچنـد قانونگـذار در ارزش گذاری جرائم و میزان خشونت آنها ملاحظات خاصی را مد نظر دارد و واکنش اجتماعی را که در هر مورد در نظر می گیـرد ، نشان از شدت و وخامت هر جرم دارد ، ولی جامعه شناسان باگرایشات جرم شناسی پیشنهاد کرده اند که مقولـه قـانونی ماهیـت جرائم را برای سنجش شدت خشونت آن کنار گذاشته و به پژوهشهای میدانی روی آورده شود .
در این قضاوت مردمی ، جرائم اقتصادی و مـالی بسـیار کمرنـگ بـوده و بـرعکس جـرائم مربـوط بـه تمامیت جسمانی اشخاص وظهور رفتار خشونت آمیز ، مورد توجه بوده است .
با این مقدمه اینک به بررسی برخی از عوامل برجسته و موثر در وقوع پدیده مجرمانه کـه سـهم بیشـتری در ارتکـاب ١ -بکاریا ، سزار ، رساله جرائم و مجازاتها ، ترجمه دکتر محمد علی اردبیلی ، تهران ١٣٨٠، نشر میزان ، چاپ چهارم ، ص ٩٨ به بعد .
مفهوم حالات و رفتارهای خشونت آمیز با توجه به انتقادات مطرح شده از سوی جرم شناسی های فوق ، همچنین انتقادات ناشی از ابهام این مفهوم عموما در قالب مفاهیم جایگزین ، به حیات خود ادامه می دهد .