چکیده:
یکی از مفاهیم بسیار پرکاربرد در حوزه علوم اجتماعی و علوم سیاسی مفهوم ارزش های دموکراتیک است که تا کنون پرسشنامه ای جامع، دارای اعتبار، و قابل اتکاء برای سنجش آن در ایران طراحی نشده است. با توجه به این مسئله در مقاله حاضر گزینه ها و گویه های مناسب را یکجا جمع نموده و اقدام به هنجار سنجی و اعتباریابی آن بصورتی عملی در یک جمعیت نمونه 600 نفری در شهر ارومیه که یکی از شهرهای چند مذهبی و چند قومیتی ایران به شمار می رود، نموده است. در پرسشنامه حاضر، ارزش های دموکراتیک در سه مجموعه کلی "آزادی" ( شامل آزادی های فردی، آزادی های گروهی، و آزادی رسانه ها)، "مدارا" (شامل مدارای فردی، مدارای اجتماعی، مدارای سیاسی، مدارای جنسیتی، مدارای مذهبی، و مدارای قومی)، و "مشارکت" (شامل مشارکت های فردی و مشارکت های جمعی) جمع آوری شده اند. اعتبار این پرسشنامه با کمک اساتید جامعه شناسی تائید شده و در نهایت، برای سنجش روایی این متغیر و ابعاد آن و گویه های مرتبط با آن نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است و بدین ترتیب ابزاری جامع و مناسب را در اختیار پژوهشگران علاقه مند به سنجش میزان گرایش افراد به ارزش های دموکراتیک، قرار می دهد.
خلاصه ماشینی:
"از طرف دیگر با توجه به اینکه بسیاری از این تحقیقات با اقتباس از نظریات مطرح جهانی در زمینه فرهنگ سیاسی و تحت تأثیر این نظریات به انجام رسیده اند (ایسپا، ۱۳۸۵ با اقتباس از فرهنگ سیاسی آلموند و وربا، ۱۹۶۳؛ احمدی ، ۱۳۹۰ با اقتباس از فرهنگ سیاسی اینگلهارت و ولزل ، ۲۰۰۵؛ ذوالفقاری ، ۱۳۹۰ با اقتباس از نظریه دموکراسی بیتهام ، ۱۹۹۹ و نظریه فضای عمومی ١ هابرماس ، ۲۰۰۶؛ فاضلی وکلانتری ، ۱۳۹۱ با اقتباس از فرهنگ سیاسی آلموند و وربا، ۱۹۶۳؛ احمدی و نمکی ، ۱۳۹۲ با اقتباس از فرهنگ سیاسی اینگلهارت و ولزل ، ۲۰۰۹؛ بهمنی طراز و دلاوری ، ۱۳۹۳ با اقتباس از مدل فرهنگ سیاسی مردم سالارانه تسلر و گائو، ۲۰۰۹ و فرهنگ سیاسی اینگلهارت و ولزل ، ۲۰۰۹؛ شیری ، ۱۳۹۳ با اقتباس از نظریه فرهنگ سیاسی آلموند و وربا، ۱۹۶۳ و نظریه فرهنگ سیاسی 1- Public Sphere لاری دایاموند، ۲۰۰۳؛ و شریفی و همکاران ، ۱۳۹۴ با اقتباس از نظریه فرهنگ سیاسی اینگلهارت و ولزل ، ۲۰۰۹)، برخی از سوالات مطرح شده برای سنجش فرهنگ سیاسی مردم سالارانه در این پژوهش ها هر چند قابلیت مطرح شدن در جامعه غربی و با توجه به ویژگی های فرهنگی و هنجارهای رایج در آن جوامع را دارند، اما در جامعه ما با توجه به ویژگی های خاص فرهنگی و ارزش ها و باورداشت های غالبا مذهبی مردم نمی توان آن ها را به راحتی مطرح نمود و در صورت طرح شدن نیز با توجه به ماهیت این نوع سوالات می توان از ابتدا انتظار آن را داشت که تقریبا همه افراد نظری منفی درباره آن ها داشته و پاسخ منفی بدهند و عده ای هم در صورت موافق بودن با این سوالات نظر واقعی خود را ابراز ننمایند از جمله چنین مواردی می توان به مسائلی همچون تساهل در برابر همجنسگرایی ، تساهل در برابر فحشاء (خودفروشی )، تساهل در برابر سقط جنین ، تساهل در برابر طلاق ، تساهل در برابر اتانازی - پایان دادن به زندگی بیماران غیرقابل علاج ، تساهل در برابر خودکشی ، تساهل در برابر رابطه جنسی دختر و پسر پیش از ازدواج ، مخالفت با داشتن رهبر قدرتمند، مخالفت با داشتن حکومت بنیادگرای دینی (برگرفته از مدل فرهنگ سیاسی دموکراتیک اینگلهارت و ولزل ۲۰۰۵ و ۲۰۰۹)، اشاره کرد."