چکیده:
بررسی رابطه میان ریسک و بازده و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر بازده، موضوعی است که همواره مورد توجه پژوهشگران حوزه مالی بوده است. شارپ (۱۹۶۳م.) و لینتر (۱۹۶۵م.) از طریق مدل قیمتگذاری داراییهای سرمایهای بیان نمودند که بازده کل بازار، تنها عامل موثر بر بازده اوراق بهادار است. چن، رول و راس (۱۹۸۶م.) بیان کردند که عوامل زیادی به غیر از بتا و عوامل شرکتی بر بازده اوراق بهادار موثر هستند. این پژوهش، رابطه توانمندی مدلهای تکعاملی و چندعاملی را در پیشبینی بازده سهام شرکت ها از طریق آزمون CAPM و مدل چندعاملی در قلمرو زمانی ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۲ مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مدل تک عاملی، ۱۷ درصد و مدل چندعاملی، ۶۱ درصد از تغییرات بازده سهام را پیشبینی میکنند و متغیرهای قیمت نفت، نرخ سود بلندمدت بانکی، نرخ تورم و تولید ناخالص داخلی در پیشبینی بازده سهام نقشی ندارند.
خلاصه ماشینی:
"این پژوهش با بهرهگیری از مطالعات گذشته و بهکارگیری روش تحلیلی کارآمد، جنبههای پنهان و دیدگاههای ناگفتۀ ارتباط بازده سهام و ریسک بازار و ارزش دفتری به ارزش بازار و اندازه شرکت و عوامل کلان اقتصادی همچون نرخ تورم، نرخ ارز شناور بازار آزاد، نرخ سود بلندمدت بانکی پس از کسر تورم (نرخ سود واقعی بانکی)، نرخ رشد نقدینگی، درآمدهای نفتی و تولید ناخالص داخلی را مطرح کرده و با استدلالهای منطقی، روند این عوامل را مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد و با دلایل منطقی بر پایه بنیانهای عقلی، افق جدید و روشنی پیش روی مبنای ارزشگذاری سهام شرکتها قرار میدهد.
پرسشهای اصلی پژوهش الف) آیا مدل تکعاملی CAPM پیشبینی مناسبی برای بازده سهام دارد؟ ب) آیا عوامل کلان اقتصادی (نرخ تورم، نرخ ارز شناور بازار آزاد، نرخ سود بلندمدت بانکی پس از کسر تورم (نرخ سود واقعی بانکی)، نرخ رشد نقدینگی، درآمدهای نفتی و تولید ناخالص داخلی) و عوامل شرکتی (اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به بازار) و ریسک سیستماتیک، عواملی مؤثر در بازده سهام هستند؟ ج) آیا بازده سهام پیشبینیشده از الگوی تکعاملی CAPM با الگوی چندعاملی متفاوت است؟ تصریح مدل اقتصادسنجی بازده سهام با مدل تک عاملی و چندعاملی در رابطۀ (3)، بازده سهام با مدل تکعاملی را تصریح مینماییم: (3) = + ( − ) در مدل بالا، نشاندهندۀ بازدۀ سهام عادی شرکت در دوره ، است؛ بازدۀ بازار است که با استفاده از شاخص بازار محاسبه شده است و بازدۀ بدون ریسک است که برای محاسبه آن از نرخ سود کوتاهمدت بانکی استفاده شده است."