چکیده:
عدالت اجتماعی و جهانی شدن از موضوعهایی است که ذهن دانشمندان و اندیشمندان گوناگون را به خود
مشغول داشته و دست کم از دو سدة پیش تا کنون، مورد بحث جوامع بشری بوده است. در یک تعریف کلی عدالت اجتماعی به معنای رعایت حقوق اجتماعی افراد جامعه، یا به عبارتی دادن حقوق اجتماعی به صاحبان آن است. از آنجا که عدالت اجتماعی بیشتر در چارچوب دولت ملت تعریف می شود، این حقوق، ویژگیهای زمینه ای داشته و تعیین مرزهای آن به بستر ملی بستگی دارد. در عصر جهانی شدن با نزدیک شدن جوامع به یکدیگر و افزایش آگاهی فراملی افراد، ضرورت دارد دریابیم که عدالت اجتماعی چه ویژگیهایی پیدا می کند؛ زیرا با تغییر نگاهها و دیدگاهها در سایه جهانی شدن، حقوق مفروض گرفته شده در دولت ملت، دست کم در کشورهای جهان سومی دگرگون خواهد شد. نتیجة این بررسی نشان می دهد که جهان یشدن به پدید آمدن آشفتگی در بحث عدالت اجتماعی خواهد انجامید و دست کم در کوتاه مدت، مایة ناهمخوانیها و ناسازگاریهایی در جوامع خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"در عصر جهانیشدن با نزدیک شدن جوامع به یکدیگر و افزایش آگاهی فراملی افراد، ضرورت دارد دریابیم که عدالت اجتماعی چه ویژگیهایی پیدا میکند؛ زیرا با تغییر نگاهها و دیدگاهها در سایه جهانیشدن، حقوق مفروض گرفته شده در دولت ـ ملت، دستکم در کشورهای جهان سومی دگرگون خواهد شد.
بحث پیرامون «عدالت اجتماعی» بیشتر در چارچوب دولت ـ ملت مطرح است و هدف آن ترسیم جامعهای است که دولت و سرزمین مشخص دارد و میخواهد همکاری اجتماعی در درون آن و در نهادهای موجود در آن و توزیع امکانات و فرصتها و وظایف و حقوق برپایة اصول و معیارهای عادلانه باشد (واعظی، 192:1383)؛ ولی حقی که عدالت از جنبه ماهوی با آن پیوند مستقیم دارد، خود در یک نظام فلسفی و ایدئولوژی جامع قابل تبیین است (عمید زنجانی، 221:1383).
از اینرو بایسته بهنظر میرسد که دریابیم ویژگیهای عدالت اجتماعی که پیش از این در چارچوب دولت ـ ملتها بررسی میشده، امروزه با تحولاتی که در سایه پدیده جهانی شدن رخ داده، تا چه اندازه دگرگون شده است.
در این تکاپو، بیشتر بر تحقق آزادی و خودمختاری شهروندان و به سخن دیگر تحقق دموکراسی تأکید میشود؛ اما چون تحقق یافتن عدالت اجتماعی نیازمند کارگزاران عمومی یا دولتی است، دولت در کشورهای جهان سوم بهعلت ضعف نهادهای مدنی، اقتدار گسترده مییابد و چه بسا تضادهای گستردهای در نتیجة این وضع پدید آید که خود میتواند ناقض عدالت اجتماعی باشد."