چکیده:
عالم مثال یا عالم برزخ یکی از عوالم موجود درهستی است که حد فاصل بین عالم ماده وعالم عقول است و از زمان افلاطون تا کنون مورد بحث، استدلال واثبات گرفته است. این عالم از یک طرف شبیه عالم ماده است ، زیرا دارای مقدار وشکل است واز طرف دیگر شبیه عالم عقول است زیرا مجرّد از ماده و فاقد جسم است. عالم مثال ظرف ومحل بروز و ظهور تمثّل است ؛ تمثّل ، تصّور کردن صورتهای مثالی بدون تغییرماهیت درآنها است و تنها درعالم مثال امکان پذیراست. تمثّل از جمله مباحث مطرح شده در قرآن وحدیث است که به تبع آن درآثارعرفانی راه یافته است. تمثّل در باور عین القضات بسیار پراهمیت است و کارکردهای متنوع ومتفاوتی دارد .تمثّل درمجموع راهی شگرف برای شناخت حق تعالی و حقایق عوالم وجود محسوب می گردد.
The World of Images or in away the purgatory is a realm of existence which is the partition between the material world and the intellectual one, and it has been discussed and analyzed from the time of Plato up to now. On the one hand, the said world is similar to the material one, as it has quantity and form, and on the other hand, it is similar to the intellectual one, as there is no material or physical body inside it. The world of images is the vehicle and a place for the advent and formation of imaginations, the imaginations which are to imagine the imaginary forms without any changes in their nature, and it is only possible in the world of images. Imagination is a subject mentioned in the Holy Quran and Hadiths and consequently the mystics have been engaged with it. Ayn-al-Qozat regards imaginations highly significant, and considers different functions and uses for it. In fact, imagination is an excellent method to know God and the facts of the world of existence.
خلاصه ماشینی:
تفسير عالم مثال وتمثل در تمهيدات عين القضات همداني دکتر رويا ربيع زاده ١،دکتر فاطمه حيدري 2 شماره ٣٦، تابستان ١٣٩٧ تاريخ دريافت :٩٦/١١/٠٤ تاريخ پذيرش :٩٧/٠٢/٠٥ چکيده عالم مثال ياعالم برزخ يکيازعوالم موجوددرهستي است که حدفاصل بين عالم ماده وعالم عقول است واززمان افلاطون تاکنون موردبحث ،استدلال واثبات گرفته است .
عين القضات همدانيدرکتاب تمهيدات ازعالم مثال سخنيبه ميان نياورده ،واين نکته به اين معنينيست که اعتقاديبه وجودآن ندارد؛ويازديگرعنواين عالم مثال همچون ملکوت ،برزخ ،عالم خيال و...
درموردآن سخن گفته اندودرمجموع ميتوان گفت که اين عالم ،«عالم حوادث نفس است واگر عالم رابه دوعالم عقل وحس محدودنکنيم ،که اوليبه وسيلۀعقل ودوميازراه حس ادراکميگردد،عالم مثال عالمياست درميان آن دوکه به وسيلۀخيال فعال ياتخيل فعال ادراکميگردد.
مثال متصل همان عالم خيال انسان است که دريچه ايبه عالم منفصل است .
مثال عقلي همان مجردات عقلي است که مثل افلاطونيناظربه آن است ؛مثال معلقه که شيخ اشراق برآن تأکيدميکند،همان عالم مثال واسط بين عالم عقل وعالم طبيعت ،يعنيحقايق برزخيميباشد.
(ابن سينا،١٤٢٣:٣٨٠و٣٨١) بااندکيتأمل ،متوجه ميشويم که ظرف وقوع تمثل ،عالم خيال است ،وبه اين ترتيب نقش اصليبرايبه تصوردرآمدن صورمتمثل همان عالم خيال ياعالم مثال متصل است .
درتعبيري که عين القضات ازنهادانسان به طريق تمل ارائه ميدهداعتقادداردهرچه درعالم الهيست ،خداوندعکس آن رادرجان انسان خلق نموده است »(عين القضات ،١٣٩٣:٢٨٧) شباهت بسياريباتعريف عالم مثال مشهوداست ،به تعبيرديگرتعريف وتوجيه عين القضات ازعالم تمثل باتعريف عالم مثال که ظرف عالم تمثل است منطبق است .