چکیده:
امام سجاد علیه السلام برنامه «شبانه» شیعیان واقعی را عبادت، توبه، انابه، قرائت قرآن و ستایش خداوند و برنامه «روزانه» آنان را بردباری، نیکوکاری و پرهیزکاری، مردم داری و ارتباط خداپسندانه با مردم، جلب رضایت خدا و اجتناب از حرام و گناهان و عمل به تکالیف واجب خدا برمی شمارند.
یک مسلمان طبق تصریح قرآن کریم، در برابر هر رفتار ناپسندی باید با مدارا، بردباری و مدیریت رفتار خود و کاملا حساب شده عمل کند. علم و دانایی و آگاهی از تکالیف دینی، نیکی کردن و پرهیزکاری ازجمله ویژگی های شیعیان است. ترس از خدا از یک سو، لازمه باورداشت خدای سبحان و از سوی دیگر، عامل حرکت و کوشش و عمل. اما بزرگ ترین عذاب شیعیان، حرمان از گفت وگو با خدای سبحان است.
خلاصه ماشینی:
"ترس از خدا؛ لازمه باورداشت پروردگار و آخرت در برابر کسانی که از فرجام کار خود می ترسند و ترس از خداوند و عذاب جهنم، آنها را به مواظبت بر رفتارشان وامی دارد و موجب می شود که به وظایف و تکالیفی که دین بر دوش ایشان نهاده عمل کنند، کسانی قرار دارند که از هیچ یک نمی ترسند؛ حتی می کوشند زمینه های ترس را دروجود خویش از بین ببرند.
آنان می ترسند نکند عنایت و محبت خداوند به آنها قطع شود و او با ایشان سخن نگوید؛ زیرا می دانند خداوند با بندگان عاصی و نافرمان سخن نمی گوید و حرمان از گفت وگو با او برای آنان بالاترین عذاب به شمار می آید: «إن الذین یکتمون ما أنزل الله من الکتاب ویشترون به ثمنا قلیلا أولئک ما یأکلون فی بطونهم إلا النار ولا یکلمهم الله یوم القیامة ولا یزکیهم ولهم عذاب ألیم» (بقره: 174)؛ همانا کسانی که آنچه را خدا از کتاب فرو فرستاده پنهان می کنند و آن را به بهای اندک می فروشند، اینان در شکم های خویش جز آتش نمی خورند و خداوند روز رستاخیز با آنان سخن نمی گوید و پاکشان نمی سازد، و آنان را عذابی است دردناک.
ازاین رو، خداوند سخن نگفتن با معصیت کاران در قیامت را بالاترین عذاب خود معرفی می کند و می فرماید: «إن الذین یشترون بعهد الله وأیمانهم ثمنا قلیلا أولئک لا خلاق لهم فی الآخرة ولا یکلمهم الله ولا ینظر إلیهم یوم القیامة ولا یزکیهم ولهم عذاب ألیم» (آل عمران: 77)؛ کسانی که پیمان خدا و سوگندهای خود را به بهای اندک دادوستد می کنند، در آخرت بهره ای ندارند و خدا در روز رستاخیز با آنان سخن نگوید و به آنها ننگرد و [از آلودگی گناهان] پاکشان نسازد، و ایشان را عذابی است دردناک."