چکیده:
امروزه تجارت خارجی یکی از مهمترین عوامل در توسعه اقتصادی کشورها به شمار می رود، به طوری که اقتصادهای پیشرفته توجه زیادی به درجه باز بودن اقتصادشان دارند. ایران نیز در دهه های اخیر اقدامات زیادی را در جهت گسترش روابط تجاری خود با سایر کشورها انجام داده و سعی در جذب سرمایه های خارجی داشته است. در سالهای اخیر با تشدید تحریم های غرب علیه ایران و خروج شرکتهای غربی از ایران و کاهش مبادلات تجاری با شرکای تجاری، ضرورت جایگزینی شرکای تجاری غربی با سایر کشورهای قدرتمند روشن شد. در این میان فرصت برای کشورهایی مانند چین فراهم شد تا حضور خود را در ایران پررنگتر کند تا حجم تجارت با این قدرت اقتصادی بزرگ افزایش یابد. به طوری که در سالهای اخیر کشور چین به
اصلی ترین شریک تجاری ایران تبدیل شده است. از این حیث، در مطالعه حاضر تلاش می شود تا تاثیر تجارت با چین بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از داده های سری زمانی سالانه برای دوره زمانی (2012 - 1990) مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گیرد. برای این منظور با استفاده از رویکرد هم انباشتگی مبتنی بر مدل خود توضیح با وقفه های گسترده ( ARDL to cointegration )، اثر متغیرهای تجارت با چین بر رشد اقتصادی ایران مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های تجربی این مطالعه نشان میدهند، متغیرهای صادرات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در مجموع تاثیری مثبت بر رشد اقتصادی دارند.
خلاصه ماشینی:
"از این رو با توجه به رابطه تناتنگ تجارت خارجی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی با رشد اقتصادی در این مطالعه تأثیر تجارت(واردات و صادرات) با چین و همچنین سرمایه گذاریهای صورت گرفته توسط این شریک تجاری، بر رشد اقتصادی ایران مورد بررسی قرار گرفته است .
نتایج این پژوهش که با استفاده از روش ARDL برای دوره زمانی ١٣٨٠-١٣٤٥ انجام گرفته نشان میدهد، تجارت بین الملل در قالب شاخص "باز بودن اقتصاد" بر رشد سرانه تولید ناخالص داخلی ایران تأثیر مثبت دارد.
_____________________________________________________ 1- Maddison 2- Organization for Economic Cooperation and Development درابک و لارید١ (١٩٩٨) نشان دادند، کشورهای در حال توسعه ای که روند تدریجی آزادسازی تجارت را دستور کار خود قرار دادهاند، از نسبت سرمایه گذاری به درآمد ملی بیشتر و همچنین نرخ رشد اقتصادی بالاتری برخوردارند.
اشنایدر١ (٢٠٠٥) در مقاله ای نقش تجارت با تکنولوژی بالا و سرمایه گذاری مستقیم خارجی را در تعیین نوآوری و رشد اقتصادی مورد مطالعه قرار داد و با استفاده از دادههای تابلویی برای مجموعه ای از ٤٧ کشور توسعه یافته و در حال توسعه طی دوره زمانی ١٩٩٠-١٩٧٠ به این نتیجه رسید که واردات با تکنولوژی بالا در هر دو دسته از کشورها، در نوآوری داخلی مؤثر است .
مدل خودتوضیحی با وقفه های گسترده (ARDL) در مطالعه حاضر از از رویکرد هم انباشتگی مبتنی بر مدل خود توضیح با وقفه های گسترده یا رویکرد آزمون کرانه ها (پسران و همکاران، ٢٠٠١)١ جهت بررسی رابطه بلندمدت و کوتاهمدت بین تولید ناخالص داخلی، بدهی داخلی، بدهی خارجی، بازپرداخت بدهی، رشد بهرهوری کل عوامل تولید و صادرات در ایران استفاده شده است ."