خلاصه ماشینی:
برخی گمان می کنند که افتخار حق و حقیقت به این است که جمهور آن را بپذیرند و گردن نهند!
یعنی در واقع، افتخار جمهور باید به این باشد که حق را بپذیرد و تسلیم حقیقت گردد; چرا که حقانیت حق ذاتی است اما جمهوریت، حقانیت بالذات ندارد.
از آثار و پیامدهای اندیشه اومانیسم [Humanism] این بود که باورمندان به این ایده، ملاک حقانیت قدسی را زیر سؤال بردند و حقیقت عرشی را چهره ای فرشی دادند و انسان را ملاک حق و باطل تلقی کردند.
نفی و طرد نظارت استصوابی در قوانین و مقررات دینی و اجتماعی، که امروزه از سوی برخی مطرح می شود، اندیشه ای است که از مبانی اومانیسم و تفکرات لیبرالیستی برمی خیزد و ریشه در تئوری نسبیت حق دارد.