چکیده:
شاخصهای مسکن بهعنوان شالوده اصلی یک برنامه جامع و ابزاری ضروری برای بیان ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیستمحیطی و کالبدی مسکن، از جایگاه ویژهای در امر برنامهریزی مسکن برخوردارند. پژوهش حاضر برای شناخت، تحلیل و رتبهبندی استانهای کشور از جهت شاخصهای مسکن شهری انجام یافته است، در این راستا ابتدا دادههای مربوط به 18 شاخص منتخب بخش مسکن از نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1390 در مقیاس نقاط شهری استان استخراج شد سپس با استفاده از دو روش تحلیل مولفههای اصلی (PCA) و تحلیل خوشهای (Cluster Analysis)به شناخت، تحلیل و رتبهبندی وضعیت استانها نسبت به شاخصهای منتخب پرداخته شد. نتایج حاصل از رتبهبندی براساس روش تحلیل مولفه اصلی نشان داد، استانهای یزد و اصفهان بهترتیب با شاخص ترکیبی 010/ 4 و 671/ 2 رتبه اول و دوم را به خود اختصاص دادند. همچنین براساس روش تحلیل خوشهای، استانهای کشور در چهار خوشه طبقهبندی شدهاند که استانهای یزد، اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد، چهارمحال بختیاری، سمنان، البرز، تهران، مرکزی، فارس در خوشه اول و استان سیستان و بلوچستان در خوشه چهارم قرار گرفتهاند.
Housing is one of the basic human needs and perhaps one of the first human needs that has physical form. However، this need is one of the first physical needs of humans that was achieved. But today its supply، especially in big cities، that face Lack of development space and population increase، has become a serious problem. Housing indicators as the basis of a comprehensive program and an indispensable tool for explaining the various aspects of economic، social، cultural، environmental and physical of housing، have a special place in the housing planning. Housing indicators not only as descriptive tools are to expression of different dimensions available housing status، but also an appropriate tool to assess the criteria in the process of housing development. The present study was carried out to identify، analyze and rank the country provinces for urban housing indicators . In this regard، first were collected the data of 18 indicators related to the housing sector from the results of the 1390 national population and housing census on the scale of urban areas. Then The use of two methods، principal components analysis (PCA) and cluster analysis، were to identify، analyze and rank the province that selected indicators. The results of the ranking is based on principal component analysis revealed، Yazd and Isfahan provinces have respectively with combined index 4.010 and 2.671، first and second rank. Also، based on cluster analysis، the provinces have been classified into four clusters. The provinces of Yazd، Isfahan، Kohgiluyeh-Boyer Ahmad، Chaharmahal Bakhtyary، Semnan، Alborz، Tehran، Markazi، Fars Are located in the first cluster and Sistan- Baluchestan province were in the fourth cluster.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضربرای شناخت ، تحلیل و رتبـه بنـدی اسـتان هـای کشـور از جهـت شـاخص هـای مسکن شهری انجام یافته است ، در این راستا ابتداداده های مربوط به ١٨شـاخص منتخـب بخـش مسـکن از نتایج سرشماری نفوس و مسکن ١٣٩٠ در مقیاس نقاط شهری استان اسـتخراج شـد سـپس بـا اسـتفاده از دو روش تحلیل مؤلفـه هـای اصـلی (PCA) و تحلیـل خوشـه ای (Cluster Analysis) بـه شـناخت ، تحلیـل و رتبه بندی وضعیت استان هانسبت به شاخص های منتخب پرداخته شد.
با توجه به رشد سریع شهرنشینی در ایران و مشکلات عمده ای که در بسیاری ازحوزه هـای برنامه ریزی شهری از جمله مسـکن در شـهرها بـه وجـود آمـده اسـت ، تحقیـق حاضـر بـا هـدف شناخت ، تحلیل و رتبه بندی وضعیت شاخص های مسـکن در منـاطق شـهری اسـتان هـای کشـور انجام یافته تا بتواند دید کلی از نابرابریهای فضایی شاخص های مسکن شهری ارائه کند.
نتایج حاصل از این روش نشان می دهد که اسـتان هـای یـزد و اصفهان به ترتیب با شاخص ترکیبی ٤/٠١٠و ٢/٦٧١ در رتبه اول و دوم قرار گرفته بودنـد و استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان به ترتیب بـا شـاخص ترکیبـی ٧/٣٠٢-و ٣/٧٧٥- آخرین رتبه برخورداری شاخص های مسکن را به خود اختصاص داده اند (جدول ٥).