چکیده:
در این مقاله، به مفهوم و عملکرد دیپلماسی فرهنگی بهمنظور ارائه مدل دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. دیپلماسی فرهنگی که توسط دولتها هدایت میشود، با استفاده از ابزار و ظرفیتهای فرهنگی، بهعنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب میشود. روش تحقیق، روش ترکیبی است و از ابزار مختلف همچون منابع مکتوب، سایتهای رسمی و معتبر، مصاحبههای عمقی و پرسشنامه استفاده شده است. دادههای کمی پژوهش با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرمافزارPSS20 و لیزرل 5/8 مورد تحلیل قرار گرفته است. اطلاعات منتج از بررسی پرسشنامهها پس از انجام تحلیلهای آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی، پالایش و دستهبندی و وزندهی شده و در نتیجه مدل نهایی دیپلماسی فرهنگی ایران طراحی گردید.
نتایج بررسیها نشان میدهد که دیپلماسی فرهنگی در سه بعد زمینهای، قانونی و اجرایی قابل تفکیک است.
مدل طراحی شده بر اهمیت ابعاد سهگانه دیپلماسی فرهنگی و بر اقدامات بهبود شاخصهای آموزش، فرهنگ، ارتباطات، سیاست عمومی دولت، حکمرانی خوب و حقوق فرهنگی تاکید دارد.در بعد اجرایی توجه به ارتقای شاخصهای تجارت و سرمایهگذاری فرهنگی و نیز ارتقای سطح مشارکت و همکاریهای بینالمللی و استفاده از فناوریهای نوین ارتباطات و اطلاعات بهخصوص افزایش حضور فرهنگی در شبکههای اجتماعی بهعنوان ابزاری کارآمد و موثر در بهبود تصویر کشور در جامعه بینالملل و افزایش ضریب نفوذ فرهنگی و ارتقای قدرت نرم ج. ا. ایران در جهان خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"نتیجه بررسی پیشینه پژوهش با بررسی پژوهش های انجام شده در ایران و جهـان نتیجـه مـیگیـریم کـه اغلـب ایـن پژوهش ها، به تبیین مفهـوم دیپلماسـی فرهنگـی پرداختـه و بـر اهمیـت اسـتفاده از ابـزار و روش های گوناگون فرهنگی و هنری برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی تأکیـد دارنـد؛ امـا هیچ کدام به ابعاد مختلف این دیپلماسی و تعریف شاخص هـای قابـل انـدازه گیـری بـرای آن نپرداخته اند.
بنا بر تعریف انستیتو دیپلماسی فرهنگی ١، دیپلماسی فرهنگی، مردم را از طریق ابزاری چون فرهنگ ، هنر، ورزش ، ارزش ها و ایده ها جذب می کند(٢٠٠٩:٢٢٨ ,Heller and Persson) نمـایش فـیلم ، برگـزاری رویـدادهای فرهنگـی و هنـری ، انتشـار کتـاب و سـخنرانی، برخـی از ابزارهـای دیپلماسـی فرهنگیاند که با کمک آن میتوانیم سیاست های فرهنگی کشور را معرفی کرده و با تشکیل رابطه ای بلندمدت ضمن ترویج ایده ها، مشوق تعامل و گفت وگو بوده و گردشـگران را جلـب / نماییم (٢٠١٢:٣٤ ,Topic and Sciortino) در نمودار شماره ٢-٤ مفاهیم مرتبط با دیپلماسی عمومی نمایش داده شده است .
Institute for Cultural Diplomacy(ICD) عمومی کشور مقصد میشود و کسب حیثیت و اعتبار و وجهه بین المللی برای دولت ها را نیـز در بر دارد (حسن خانی، نقش فرهنگ و ابزارهای فرهنگی در طراحی و پیشـبرد دیپلماسـی؛با تأکید بر سیاست خارجی امریکا، ١٣٨٦:٢٢٤) مؤسسه تحقیقاتی و مشورتی پورتلند به تازگی بر اساس سه محـور ارزش هـای سیاسـی، فرهنگ و سیاست خارجی که نای آنها را عناصر اصـلی قـدرت نـرم مـیپنـدارد و ٦٥ معیـار مختلف و در قالب ٦ شاخص اصلی حکمرانی، فرهنگ ، آموزش ، همکـاریهـای بـین المللـی، تجارت و فناوری اطلاعات ، قدرت نرم کشورهای مختلف جهان را ارزیابی و سی کشور مهـم 1 جهان را از نظر قدرت نرم را مشخص کرده است که در نوع خود بیسابقه میباشد ."