چکیده:
دادﮔﺎهﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﻣﻮﺛﺮ، ﺷﻔﺎف و ﮐﺎرآﻣﺪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻀﻤﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﻣﺴﻮوﻟﯿﺖﭘﺬﯾﺮی ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ دادﮔﺎهﻫﺎ، ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ و ﻧﺎدرﺳﺖ اﻋﺘﺮاض ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻣﻘﺮرات ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮای آﻧﺎن ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه، ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ داﺧﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺴﯿﺎری ﺑﻪ ﺧﻮد دﯾﺪه اﺳﺖ. اوﻟﯿﻦ دادﮔﺎه اداری ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﺳﺎل 1949 ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ وﺟﻮد ﮔﺬاﺷﺖ و ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎی آﻏﺎزﯾﻦ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﺳﺎزﻣﺎن رﺳﯿﺪﮔﯽ ﮐﺮد. در ﻃﻮل اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﻃﺒﯿﻌﺘﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﯾﻦ ﻧﻈﺎم ﭘﯽ ﺑﺮده ﺷﺪ و ﺳﻌﯽ ﺑﺮ آن ﺑﻮد ﺗﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮﻃﺮف ﮐﻨﻨﺪ. ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ در ﺳﺎل 2007 ﭘﯿﮑﺮه ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ داﺧﻠﯽ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ از دو دادﮔﺎه ﺑﺎ ﻧﺎمﻫﺎی دادﮔﺎه ﺣﻞ اﺧﺘﻼف، و دادﮔﺎه ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت ﻫﺮ دو ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺳﺎﺑﻖ و ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آﻧﻬﺎ، ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
خلاصه ماشینی:
چرا که این اعتقاد وجود داشت که سازمان ملل تنها در صورتی میتواند به وظایف خود درست عمل کند که دولتها به بیطرفی این سازمان ایمان داشته باشند، بهعلاوه دادگاههای داخلی کشورهای دیگر نیز برای رسیدگی به امور داخلی یک سازمان بینالمللی صلاحیت و توانایی کافی ندارند (Akehurst, 1967: 12).
دلایل ایجاد این دادگاه به بهترین نحو در این عبارات آمدهاند: "سازمان ملل متحد بدون رضایت خود نه در هیچیک از دادگاههای داخلی قابل تعقیب است و نه از طریق دیوان بینالمللی دادگستری امکان طرح دعوا علیه آن وجود دارد.
رویه قضایی دادگاه اداری ملل متحد و عملکرد خود سازمان موید این بود که اشخاصی که دارای موافقتنامههای خدمات ویژه هستند و همچنین پیمانکاران موردی، داخل در مفهوم کارمند محسوب نمیشوند و بنابراین نمیتوانند از نظام قضایی داخلی سازمان بهره ببرند (Redesign Panel, 2006: 15).
از همین رو، سازمان ملل متحد گامهای مهمی را برای تضمین استقلال نظام قضایی برداشت، که از جمله آنها انتخاب قضات تنها برای یک دوره، اختیار عزل آنها تنها توسط مجمع عمومی و ذکر صریح این نکته است که اعضای دادگاه حل اختلاف در صلاحیت شخصی و با استقلال کامل عمل میکنند.
Hiskaki, International Administrative Tribunals in a Changing World: United Nations Administrative Tribunal Conference: Organized under the Auspics of the Executive Office of the Secretary-General, New York, 9 Nowember 2007/2008, 129-140.
Hiskaki (eds), International Administrative Tribunals in a Changing World: United Nations Administrative Tribunal Conference: Organized under the Auspics of the Executive Office of the Secretary-General, New York, 9 November 2007.
Report of the Secretary-General: Administration of Justice at the United Nations, Doc. A/65/373 of 16 September 2010.