چکیده:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی سازوکارهای توسعه گردشگری روستایی در حوزه طبیعی در روستای حیدرآباد از توابع شهرستان ایلام بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی، به لحاظ ماهیت، کمی و از لحاظ شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع تحقیقات پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش سه گروه کارشناسان، خانوارهای ساکن در روستا و گردشگران را دربرمیگرفت، که نمونه های آماری گروههای کارشناسان و خانوارهای ساکن در روستا بهصورت سرشماری و نمونه های آماری جامعه گردشگران به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. در مجموع، 250 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه محققساخته ای بود که مبنای طراحی آن، بررسی منابع داخلی و خارجی، اهداف و سوالات پژوهش بود. روایی ابزار پژوهش توسط پانل صاحب نظران ترویج و توسعه روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام و نیز خبرگان گردشگری روستایی استان ایلام بررسی و تایید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که در حوزه طبیعی، سازوکارهای زیرساختی – فرهنگی (با درصد واریانس 158/29)، رفاهی- خدماتی، اطلاعرسانی و اقتصادی- فرهنگی به عنوان مهم ترین مولفه های توسعه گردشگری روستای حیدرآباد شناسایی شدند.
The main objective of this study was to investigate mechanisms of rural tourism with emphasis on the natural tourism in the village of Heiderabad in Ilam county of Iran. It was an applied study in terms of the type and a quantitative research in nature while in terms of the method of data collection، it was considered as a survey. The population of this study consisted of three groups of experts، rural households، and tourists. For selecting the sample، in the the first group، the census method was used; and for the group of tourists، 100 people were selected in a convenience sampling method; as a whole، 250 people were studied. Main instrument of data gathering was a questionnaire، the validity of which was confirmed by a panel of experts in Ilam University، Islamic Azad University of Ilam Branch، and also experts in tourism. The results of exploratory factor analysis showed that in natural dimension، infrastructural-cultural mechanisms with %29.158 as well as welfare-services، informing and cultural-economic mechanisms were the most important mechanisms of rural tourism development.
خلاصه ماشینی:
در تحقيق فرهاديان و همکاران (۱۳۹۵) با عنوان «اثـرات گردشـگري بـر توسـعه روسـتايي شهرسـتان رامسـر»، تفاوتي معني دار بين نقطه نظرات گردشگران و روسـتاييان خـدمت رسـان بـه گردشـگران در ارتباط با اثرات اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي گردشگري بر توسعه روستايي وجـود داشـته است .
شهيدي و همکاران (۱۳۸۸) نشان داده اند کـه بـراي بهـره منـدي نـواحي روسـتايي از منـابع و توان هاي طبيعي ، بايد در قالب چشم اندازي جامع و در رويکردي راهبـردي، بـه برنامـه ريـزي فرايند توسعه گردشگري روستايي در ايران پرداخته شود.
Holland et al) گردشگري روسـتايي را بـه عنوان راهبردي براي توسعه روستايي معرفي کـرده و راهبردهـايي را بـراي احيـاي نـواحي روستايي از طريق ايجاد فعاليت هاي مکمل و يا متحول ساختن اين نواحي با توجه به منـابع طبيعي و انساني آنها ارائه کرده اند.
تحليل عاملي توسعه گردشگري روستايي در بعد طبيعي در بخش يافته هاي تحليلي ، براي شناسايي مؤلفـه هـاي توسـعه گردشـگري روسـتايي ، از شـيوة تحليل عاملي اکتشافي به کمک نرم افزار آماري SPSS نسخه ۱۹ استفاده شـده اسـت .
(رجوع شود به تصویر صفحه) عامل چهـارم کـه ۴/۵۶۵ درصـد واريـانس را بـه خـود اختصـاص داده ، سـازوکارهاي اقتصادي ناميده شده و دربرگيرندة شش متغير است ، که عبارت اند از: سودآوري خـدمات و فعاليت هاي گردشگري براي جمعيت ميزبان ، جلوگيري از مهاجرت روستاييان به شـهرها از طريق ايجاد اشتغال و افزايش درآمد آنها به وسيله توسعه گردشـگري روسـتايي ، هـم سـويي فعاليت هاي گردشگري با حفظ منابع طبيعي و محيط زيست ، تلاش در راستاي خارج کردن گردشگري منطقه از ماهيت فصلي بودن اين صـنعت و فعـال کـردن گردشـگري زمسـتاني ، هماهنگي بين شرکت هاي گردشگري و شرکت هاي جمل ونقل که در خدمت منـافع محلـي باشند، و کاهش يا از بين بردن مشکلات ناشي از فضولات دام ها از طريق مدفون کردن آنهـا در محيطي خارج از روستا.