چکیده:
نقش دولت در اقتصاد بسیار پیچیده و چندبعدی است. هر سیاست دولت نه تنها بر بازار هدف بلکه بر تعادل و تخصیص منابع در دیگر بازارها نیز تاثیرگذار بوده و از همین رو سازگاری این سیاستها بسیار مهم است. در ادبیات موضوع اگرچه درباره نقش دولت فراوان بحث شده استقلال یا ارتباط سیاستهای آن مورد توجه چندان قرار نگرفته است. این امر بطور ویژه برای ایران اهمیت دارد که در آن دولت حضور گسترده و فراگیری در اقتصاد دارد. این مطالعه با استفاده از روش معادلات ساختاری سعی بر بررسی ابعاد مختلف حضور دولت و تعیین ارتباط بین سیاستهای دولتی در بازارهای مختلف دارد. با تمرکز بر سیاستهای دولت در بازارهای پول، سرمایه و ارز در سه دهه گذشته، نتایج بدست آمده نشان میدهند که یک رابطه جایگزین بین دو بازار سرمایه و ارز و یک رابطه مکمل بین این دوبازار با بازار پول برقرار است. رابطه جایگزین بین دو بازار ارز و سرمایه به این معنی است که دولت برای کنترل تکانهها و حمایت از تولید داخل از حضور در هر دو این بازارها بهره برده است. اما تاثیر دخالت دولت منحصر به این دو بازار نمانده است. نتایج بدست آمده از یک سیاست پولی منفعل و دنبالهرو حکایت دارد. در سه دهه گذشته سیاستهای ارزی و بازار سرمایه بودهاند که نقش و حضور دولت در بازار پول را جهتدهی و تعیین کردهاند.
Government has complicated multi-dimensional role in Economics. The effect of its policies would not be restricted inside the targeted market but changes the equilibrium and resource allocation on all other markets and, hence, the consistency of government policies is extremely important. In the literature although the role of government has been discussed hugely, however, the interrelation and dependency between government policies has not been considered as it weights. This article using structural equations modeling tries to analyze various dimensions of government interventions and determine the interrelation between its policies on different markets. Focusing on monetary, credit and foreign exchange markets, the results indicate a substitutive relation between interventions on credit and foreign exchange markets and complement relations between these two with money market. The substitutive relation between credit and foreign exchange market means that government has intervened in both to control external shocks and protect domestic production. But the effect of interventions is not restricted inside these two markets. The results show that monetary policies of government have been passive. In the last three decades government interventions in exchange and credit market have determined and leaded government policies in monetary market.
خلاصه ماشینی:
این مطالعه با استفاده از روش معادلات ساختاری سعی بر بررسی ابعاد مختلف حضور دولت و تعیین ارتباط بین سیاست های دولتی در بازارهای مختلف دارد.
این سه متغیر در کنار نرخ بهره حقیقی شده سپرده ها (پنج ساله ) به عنوان نشانه دخالت و حضور دولت در بازار سرمایه در بخش های بعدی مورد استفاده قرار خواهد گرفت .
اولین متغیری که برای اندازه گیری حضور دولت در این بازار مورد استفاده قرار میگیرد اختلاف یا نسبت دو نرخ رسمی و بازاری ارز است .
نخست اندازه گیری دخالت دولت در بازارهای سرمایه ، ارز و پول و سپس بررسی ارتباط سیاست های دولت در این بازارها.
1 Latent Variable 2 Indicator 3 Structural Equations 4 Multi-Indicators Multiple Causes نسبت نرخ ارز شاخص قیمت بازار به نرخ رسمی کالاهای صادراتی دخالت رشد تسهیلات در بازار رشدبدکلهیییدوی رشد پایه پولی نرخ بهره حقیقیتسهیلات دخالت دخالت در نرخ تورم در بازار بازار نرخ بهره حقیقیسپرده ها پول سرمایه نمودار شماره (٩): مدل ساختاری دخالت دولت در بارهای سرمایه ، ارز و پول در مدل بالا متغیرهایی که با دایره نمایش داده شده اند پنهان بوده و میبایست اندازه گیری شوند.
حال پس از برآورد و اندازه گیری دخالت ها در سه بازار سرمایه ، ارز و پول میتوان به ارتباط بین این سه پرداخت و سازگاری بین سیاست های دولت را ارزیابی کرد.
00 نمودار شماره (١٠): ابعاد مختلف دخالت دولت در سه دهه گذشته در سال های بعدی دخالت دولت در بازارهای پول و سرمایه بسیار کمتر از بازار ارز ارزیابی شده است .