چکیده:
ارتباطات کلامی یکی از شیوههای بسیار مهم و اصلی در ایجاد ارتباط انسانها با یکدیگر میباشد که بخش عمدهای از زندگی و روابط اجتماعی انسان را در بر میگیرد. قرآن به عنوان کاملترین کتاب هدایتی وتربیتی برای اصلاح و هرچه بهتر کردن این بخش مهم از زندگی انسانها، دستورها و سفارشاتی را بیان کرده است که آنها را میتوان در چند اصل جمع کرده و در قالب منظومه و چهارچوبی ارائه داد که قابل تفریع بر مصادیق متعدد باشد این اصول در دو بخش اصول سلبی واصول ایجابی دسته بندی شده است که اصول سلبی عبارتند از : اصل اجتناب از گفتار باطل، اصل اجتناب از زشتگویی، اصل اجتناب از تبدیل کلام دیگران، اصل اجتنباب از کاربرد واژگان شبهه آفرین و بهانه ساز و اصول ایجابی عبارتند از اصل استماع اقوال، اصل گفتگوی نیکو با همه مردم، اصل استحکام در سخن، اصل استعمال قول معروف. این تحقیق بر اساس روش کتابخانهای و تحلیل متن و محتوا انجام شده است
خلاصه ماشینی:
اصل اجتناب از تبدیل کلام دیگران: یکی از اصول بسیار مهم اخلاقی که باید در برقراری ارتباطات کلامی رعایت گردد اصل اجتناب از تبدیل و تغییر گفتار دیگران میباشد قرآن در این راستا کسانی را که کلام را تغییر و تبدیل به چیز دیگر میکنند را ظالم میشمارد در یکی از داستانهای - «کل امتی معاف الا المجاهرون» مربوط به قوم بنی اسرائیل که در قرآن مطرح گشته این گونه است که قوم بنی اسرائیل دستور داده میشود تا وارد بیت المقدس گشته و از نعمتهای فراوان آن هرچه میخواهند بخورند (آغازی ملاحویش1382، 5، 45) بدین جهت به آنها دستور داده شد تا از در معبد بیت المقدس با خضوع و خشوع وارد گردند(رازی فخرالدین 1420، 3، 522، ابن أبی حاتم 1419، 1: 116) و بگویند: خداوندا گناهان و سیئات ما را بریز تا خداوند آنها را ببخشد، و به نیکوکاران پاداش زیادتری عنایت نماید اما افراد ستمگر این سخن را تغییر داده و آن را عوض کردند و به جای آن جمله استهزاء آمیز و تمسخرانهای میگفتند، قرآن در این راستا میفرماید که خداوند به خاطر چنین رفتارشان عذابی از آسمان برای آنها فرستاد : «و إذ قلنا ادخلوا هذه القریهی فکلوا منها حیث شئتم رغدا و ادخلوا الباب سجدا و قولوا حطهی نغفر لکم خطایاکم و سنزید المحسنین (بقره :58) فبدل الذین ظلموا قولا غیر الذی قیل لهم فأنزلنا علی الذین ظلموا رجزا من السماء بما کانوا یفسقون » 1 (بقره : 59) آیه به صراحت بیان میکند که گروهی قول گفته شده را تبدیل به چیز دیگری کردند بدین جهت ظالم شمرده شده و مستحقق گرفتاری در عذاب گردیدند ( طیب 1378، 6، 10 ) در این آیات همچنان که قرآن کسانی را که قول وگفتاری را از موضع اصلی آن تغییر و به چیز دیگری تبدیل میکنند را ظالم میشمارد و به آنها وعده عذاب میدهد همچنین در این جهت است که این کار را از مصادیق خیانت محسوب و معرفی مینماید : - و (به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتیم: «در این شهر [بیت المقدس] وارد شوید!