چکیده:
بهرهبرداری مناسب از علم و فنآوری، مدیریت، اولویتبندی و برنامهریزی برای آن مستلزم طراحی سیاستها و برنامههای متناسب با جذابیتها و توانمندیهای بومی است. یکی از ابزارهای کاربردی برای تعیین اولویتها و تدوین برنامه هر حوزه، نقشه راه فنآوری است. کاربرد نقشه راه صرفاً با تکیه بر توانمندیهای بخش گرچه ممکن است در توسعه علمی و تحقیقاتی کارا باشد، لکن در سطوح توسعه فنآوری، تولید و نفوذ در بازار لزوماً قابل پیادهسازی نیست. نیروهای رقابتی موجود در بازار مانند تامینکنندگان، مشتریان و رقبا میتوانند در نحوه و جایگاه ورود به بازار نقش داشته باشند. لذا، در تدوین نقشه راه بخش خصوصاً نقشه راه فنآوری، لحاظ نمودن ساختار صنعت و شرایط بخش مورد مطالعه در تعیین اولویتها و ارایه نقشه راه اهمیت ویژهای دارد. پژوهش حاضر، با لحاظ نمودن اسناد بالادستی کلان و بخشی زیستفنآوری در کشور و با نگاهی به روند بازارهای جهانی، توانمندیهای داخلی در بخش محصولات، فنآوریها و منابع و همچنین با لحاظ نمودن ویژگیهای ساختار صنعت در هرکدام از بازارها به جهت بررسی امکان ورود به هرکدام از بخشهای بازار، نقشه راه زیستفنآوری کشور را در چهار بخش سلامت، کشاورزی، صنعت و محیط زیست تدوین و همچنین برنامه توسعه دانشبنیان این بخش را به جهت تحقق اهداف نقشه در افقهای زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت ارایه نموده است. این پژوهش با استفاده از مدل نقشه راه لایهای در پنج لایه و با کمک مدل ساختار صنعت در قالب پنج نیروی پورتر و از طریق جلسات هماندیشی گروهی و مصاحبههای فردی با خبرگان بخش زیستفنآوری و مدیریت فنآوری بهصورت مشارکتی طراحی گردیده است.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر، با لحاظ نمودن اسناد بالادستی کلان و بخشی زیستفنآوری در کشور و با نگاهی به روند بازارهای جهانی، توانمندیهای داخلی در بخش محصولات، فنآوریها و منابع و همچنین با لحاظ نمودن ویژگیهای ساختار صنعت در هرکدام از بازارها به جهت بررسی امکان ورود به هرکدام از بخشهای بازار، نقشه راه زیستفنآوری کشور را در چهار بخش سلامت، کشاورزی، صنعت و محیط زیست تدوین و همچنین برنامه توسعه دانشبنیان این بخش را به جهت تحقق اهداف نقشه در افقهای زمانی کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت ارایه نموده است.
لذا، در پژوهش جاری، تیم پژوهشی بر آن بوده است که با استفاده از ابزارهای آیندهنگاری نظیر نقشه راه و همچنین با وجود اسناد بالادستی کلان و بخشی و با کمک تحلیل ساختار صنعت اولویتهای زیستفنآوری را در چهار بخش سلامت و دارو، صنعت، کشاورزی محیطزیست در یک افق زمانی دهساله و افقهای کوتاهمدت و میانمدت تهیه و برنامه توسعه دانشبنیان آن را متناسب با جهتگیریهای کلی و اقدامات عملیاتی در هرکدام از افقهای زمانی تدوین نماید.