چکیده:
آثار ادبی هنرمندان آیینة اندیشهها، باورهای آنهاست که از جهانبینی و خویشتنخویششان سرچشمه میگیرد. مجیدامجد و-سهرابسپهریازجمله شاعرانیاند که در اشعارخود بهمذهب ، عرفان و آیات قرآن پرداختهاند. امجد در آغاز با نگرشی مذهبی بهجهان و مسائل پیرامون مینگریست ولی در دورة میانی شاعری، از آن دیدگاه فاصله گرفت، ولی پس از اخذ تجربهای علمی، نه لزوماً مادیگرا، بهسمت مذهبگرایی بازگشت و در اواخر عمر بهطرز خاصی بهمذهب روی آورد و بهخودشناسی رسید. -سپهری نیز با نحلههای عرفانی آشنا شد، همواره با تکیه براصل توحید بههمة مذاهب احترام میگذاشت. وی در اواخر عمر با -رسیدن بهوحدتوجود با کائنات و مشاهدة تجلیخداوند در تمامی مظاهر طبیعت بهجایگاه یک عارف رسید. هدف از نگارش این مقاله، بررسی رویکردهای مختلف مذهبی، عرفانی وآیات قرآن در اشعار دو شاعر معاصر اردو وفارسی، امجد و سپهری است و تلاش خواهیم کرد که با روش توصیفی–تحلیلی واستنباطی، با استناد بر سرودههای این دو شاعر، مقوله مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
/ آخر بايد زندگي کـرد/ و در تدابير زندگي کردن آگاهي غيراختيـاري مورچـه هـاي زخمـي نيـز عقـل کـل انـد) اگرآگـاهي غيراختياري يک مورچۀ زخمي عقل کل مي تواند باشد پـس هـرکس ارزش و اهميـت زيـادي خواهد داشت چرا که همگان داراي خودآگاهي اند و اين همان رويه اي است که در اشعار امجد يافت مي شود که براي رسيدن به حقيقت زندگي و وجود، شاعر به طـورذاتي از دنيـا و اشـياي مختلف به عنوان يک نردبام استفاده مي کند يا مي توان اينگونه گفت که در اشعار امجـد اشـياي مختلف همانند آيينه اي است که شاعر در آن در پي تصوير وجود است : »جṐا؏ ḥṏ اورسکوت نيمḃ شب ḥṏ/ميرا قلب تپا؏ ḥṏ اورميؐ ṏو؏« (١٩٥) (جهان هست و سکوت نيمه شب / من هستم و قلب تپنده ام ) نگاه امجـد بـه فکـر و نظـر، عمل وعکس العمل فرد و طرز زندگي ، وجودپسندانه است .
٤- نشانه هاي وجود خدا در جهان آفرينش از نظر دو شاعر اعتقاد به پانتئيسم (تجلي خداوند در تمام هستي ) يکـي از اصـول رمانتيسـم اسـت کـه در شعرهاي مجيد امجد نيز يافت مي شود.
در آخرين مجموعه شعر سپهري ، ما هيچ ما نگاه شاعر يک عارف کامل شده و با کائنات بـه وحدت وجود رسيده است و اثري از مرگ و محيط در شعر او يافت نمي شود.