چکیده:
در معنایی عام، سبک روشی از کاربرد زبان است که در یک بافت معین، بوسیله شخص معین و برای هدفی مشخص بکار گرفته میشود. با توجه با این تعریف، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه میتوان ویژگیهای سبکی متن یک نامه را در ارتباط با بافت بیرونی آن بررسی کرد و به نقش یا کارکرد ویژگیها نیز پرداخت؟ برای پاسخ به پرسش مذکور، با این فرض که با طرح روشی مبتنی بر تحلیل گفتگو میتوان ویژگیهای سبکی «نامه» در ارتباط با «بافت» بیرونی آن بررسی کرد و به «نقش یا کارکرد ویژگیهای سبکی» نیز پرداخت، روش «سبکشناسی لایهای» به کار گرفته میشود. در این روش ویژگیهای سبکی متن در چهار لایه کاربردشناسی، نحو، واژگان و بلاغت بررسی میگردد. دادههای پژوهش، نامه شماره یکم امام محمد غزالی است؛ در مقاله حاضر به دو لایه «کاربردشناسی» و «نحو» پرداخته شده و لایههای «واژگان» و «بلاغت» در مقالهای جداگانه ارائه خواهد شد.
غزالی این نامه را در موقعیتی نوشته که متهم به کفر و الحاد بوده و برای پاسخگویی به این اتهامات به حضور سلطان سنجر فرا خوانده شده، مخاطب نامه او پادشاه است. در چنین موقعیتی، تجزیه و تحلیل ویژگیهای سبکی نامه نشان میدهد که جهتگیری ضمنی متن، کاستن از قدرت پادشاه و اتخاذ موضع اقتدار برای نویسنده است. هدف پژوهش این است که شیوهای در سبکشناسی متون فارسی با رویکرد تحلیل گفتگو ارائه دهد و نشان دهد که این شیوه در مطالعه سبک متونی که کارکرد اجتماعی دارند، ابزاری مناسب است.
خلاصه ماشینی:
با توجه با این تعریف ، پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه میتوان ویژگیهای سبکی متن یک نامه را در ارتباط با بافت بیرونی آن بررسی کرد و به نقش یا کارکرد ویژگیها نیز پرداخت ؟ برای پاسخ به پرسش مذکور، با این فرض که با طرح روشی مبتنی بر تحلیل گفتگو میتوان ویژگیهای سبکی «نامه » در ارتباط با «بافت » بیرونی آن بررسی کرد و به «نقش یا کارکرد ویژگیهای سبکی » نیز پرداخت ، روش «سبک شناسی لایه ای » به کار گرفته میشود.
این تحقیق با رویکرد تحلیل گفتمان به بررسی سبک نامة شماره ١ غزالی میپردازد و پرسش اصلی این است که چگونه میتوان ویژگیهای سبکی نامه را با قرار دادن متن در بافت گستردة آن بررسی کرد و به نقش یا کارکرد این ویژگیها نیز پرداخت ؟ با این فرض که با طرح روشی مبتنی بر تحلیل گفتمان میتوان ویژگیهای سبکی نامه را در ارتباط با «بافت » آن بررسی کرد و به «نقش یا کارکرد ویژگی های سبکی » نیز پرداخت ، در پژوهش حاضر روش «سبک شناسی لایه ای » به کار گرفته میشود.
٣- بنا بر تعریف در نظر گرفته شده از سبک ، در این پژوهش به هـدف کـاربرد زبـان یـا همان نقش و کارکرد ویژگیهای سبکی در رابطة بینافردی نویسنده و مخاطب پرداخته شده و در تحلیل گفتگو نیز به توصیف صورتهای زبانی همراه با هدف و نقشـی کـه ایـن صـورتها قرار است در امور انسانی ایفا کنند، پرداخته میشود (همان ).