چکیده:
شاعران همواره برای اینکه جذابیت و قدرت تاثیرگذاری کلام خود را افزایش دهند، از انواع شگردها و شیوه¬های شاعرانه بهره میگیرند. یکی از این شیوه¬ها که سطح هنری شعر را افزایش میدهد و بسامد آن در کلام، باعث پیدایی خصیصه سبکی میشود، توجه به روشهای اختتام سخن است. حمید مصدق از جمله شاعران معاصر است که توجه به شگردهای هنری بویژه توجه به شیوه¬های پایانبندی کلام در شعر وی بخوبی مشهود است؛ بگونه¬ای که یکی از خصوصیات بارز سبک شعر وی را تشکیل میدهد. در این مقاله کوشیده شده است با بررسی، ارائه بسامد و تحلیل شیوه¬های اختتام سخن در شعر مصدق، این ویژگی برجسته سبک کلام وی، فراروی خوانندگان قرار داده شود.
خلاصه ماشینی:
حمید مصدق از جمله شاعران معاصـر اسـت کـه توجـه بـه شـگردهای هنری بویژه توجه به شیوه های پایانبندی کلام در شعر وی بخوبی مشهود است ؛ بگونه ای که یکی از خصوصیات بارز سبک شعر وی را تشکیل میدهد.
در این میان یکـی از بارزترین خصوصیات سبک شعر وی که باید آنرا در حوزة فـرا زبانشناسـی سـبک شناسـی قرار دهیم ، توجه بسیار حمید مصدق به شگردها و شیوه های هنری اختتام کلام (پایانبندی ) است که بسامد آن در شعر او چشمگیر اسـت .
یکی از زیباترین و هنریترین شیوه های اختتام کلام در شعر مصدق که میتوان مسامحتا آنرا زیرمجموعة رد المطلع به شمار آورد، این است که مصدق گـاهی شـعر خـود را نـه بـا آغـاز همان شعر؛ بلکه با آغاز شعر دیگری به پایان میرساند.
این شیوة پایانبندی کلام را میتوان در پایان شعر شمارة ٢ از منظومة «در رهگذار بـاد» نیز مشاهده کرد؛ آنجا که شاعر در اختتام سخن میگویـد: «و مـن دوبـاره زنـدگیم را/ آغـاز میکنم / پر باز میکنم / پرواز میکنم » (همان : ص ١٠٤).
خلاف انتظار یکی دیگر از شیوه های هنری اختتام کلام این است که شعر بگونـه ای متفـاوت بـا آنچـه در ذهن خواننده است ، پایان مییابد.
آنچه در این سه نمونه از پایانبندی در شعر مصدق بروشنی دریافت میشـود ایـن اسـت کـه شیوة مذکور در شعر مصدق برای ایجاد و القای احساسی غم آلود بکار رفته است ؛یعنی همان موضوعی که در برخی دیگر از شیوه های اختتام کلام در شعر این شاعر، تکرار شده است .