چکیده:
موضوع شاعران دانشگاهی درایران مربوط به آن دسته از شاعرانی است که پس از تاسیس دانشگاه تهران به عنوان استاد در دانشگاه مشغول بوده¬اند. بهار به عنوان پدر شعر دانشگاهی، آغازگر این جریان است و پس از او شاعران بسیاری تا امروز ظهور کرده¬اند که در مسیر این جریان، تفاوتها و تحولاتی نیز در طی زمان به وجود آمد. به جهت این تفاوتها و ایجاد فاصله شعری از جهات گوناگون و معرفی و بررسی کاملتر آنها، شاعران به سه نسل تقسیم شده¬اند. شخصیتهایی مثل بهار، رعدی، حمیدی، خانلری، صورتگر و ... در نسل اول، مصفا، شفیعی، اوستا و ... در نسل دوم و شاعرانی چون قیصر امین پور، سید حسن حسینی، محمد رضا ترکی، صابر امامی، محمد رضا روزبه، امید مجد، حسن دلبری و ... (از دانشگاه تهران و دیگر دانشگاهها) در نسل سوم قرار گرفته اند.در این مقاله شاعران در نسل اول و دوم بررسی میشوند و شاعران نسل سوم مقاله¬ای جداگانه را به خود اختصاص داده¬اند.
ویژگیهای شعری نسل اول نسبت به نسل دوم و سوم، با توجه به پیروی از گذشتگان در زبان و شکل و تا حدودی مضمون، کهن گراتر است و نسل دوم کمی از محدوده خط کشیده شده گذشتگان پا فراتر نهادند و از موضوعات روز و قالب نیمایی استفاده کردند. نسل سوم، هم در شکل و فرم و هم در مضمون نسبت به دو نسل پیش، جدیدتر و متفاوتتر عمل کردند که این امر نشاندهنده سیر و حرکت و پویایی اشعار شاعران دانشگاهی رو به جلوست.
در مجموع شاعران دانشگاهی سعی بر حفظ اصالت ادبی و در عین حال پیوند با زمان و زبان عصر خود داشته و دارند؛ به همین جهت جایگاه آنها در ادبیات معاصر همدوش غیر دانشگاهیان و گاه پیشتر از آنهاست.
خلاصه ماشینی:
شاخصه های شعری خانلری الف : شکل و قالب آنچه در قالب شعری خانلری جلب نظر میکند، انتخاب قالب نیمایی قبل از شفیعی کدکنی و توجه به بخش تغزل قصیده و مثنویهای متفاوت اوست که شعر «عقاب » شاخصترین مثنوی و امتیاز او نسبت به دیگر شاعران نسل اول است .
«او زبان فرخی و منوچهری و فردوسی و دیگر بزرگان قرن چهارم و پنجم را با تلفیقی از اجرای زبان عصر،زبان ویژة خود کرده و در این کار توفیقی چشمگیر به دست آورده بود»(شفیعی کدکنی ،به نقل از مقدمۀ «شبی در آغوش دریا» خلیلی ، ص ٤٧- ٣٩) ج: فکر و پیام حمیدی حمیدی از نظر فکری و مشرب نگرشی بین شاعران دانشگاه نسل اول تفاوتهای چشمگیری دارد که به اجمال میتوان این گونه برشمرد: ١- برخلاف بهار،خانلری ، رعدی ، و ...
com شـاعران دیگری از نسـل دوم در دانشگاه نیز با فعالیتها و تلاش حرفه ای در شعر ظهور کرده اند که هر کدام جای بحث و بررســی دارند اما در این مقاله به جهت پیشــگیری از اطناب صــرفا به نام آنها اشــاره میگردد و تفصیل ان در کتاب شاعران دانشگاهی به قلم نگارنده قابل پیگیری است .