چکیده:
حضرت علی بن موسی(148-203هـ.ق.) که با عنوان امام رضا(ع) هشتمین امام شیعیان دوازده امامی به شمار میرود، گذشته از امامان اول و سوم شیعه، بیش از دیگر امامان مورد توجه ایرانیان بودهاست و تجلی این توجه را میتوان در قدمت و کثرت مدایح رضوی در شعر پارسی بازجست. توجه به امام رضا(ع) نهتنها در بدنه اصلی شعر پارسی یعنی شعر بزرگسالان به وفور دیده میشود، بلکه در شعر کودک نیز بویژه در دهههای اخیر، حضوری وسیع یافتهاست. هدف از نگارش این مقاله، توصیف زیباییشناسی شعر رضوی در متون منظوم ادبیات کودکان است. گستره مطالعه نیز آثار منظوم شاعران معاصر حوزه کودکان است که به لحاظ موضوعی در قلمرو شعر رضوی قرار گیرد. از آنجا که شعر رضوی، زیرمجموعهای از ادب آیینی است، به مانند دیگر حوزههای ادب آیینی، پیوندهای مکرر و متراکم تلمیحی با قرآن، حدیث و اخبار تاریخی دارد و حتی کودکانه بودن شعر نیز نتوانسته موجب کاستی یا قطع این پیوندها شود. بنابراین به رغم گرایش صوری مباحث زیباییشناسی، بخشی هرچند کوتاه به بخش تلمیحات اختصاص داده شد.
خلاصه ماشینی:
) که با عنوان امام رضا(ع ) هشتمین امام شیعیان دوازده امامی به شمار میرود، گذشته از امامان اول و سوم شیعه ، بیش از دیگر امامان مورد توجه ایرانیان بوده است و تجلی این توجه را میتوان در قدمت و کثرت مدایح رضوی در شعر پارسی بازجست .
این مجموعه ها عبارتند از: پدری به مهربانی خدا، بر بال کبوتران ، سیرة عملی امام رضا(ع )، گنجشک و مار بدجنس ، آهو و مرد مهربان ، فرشته های مجروح ، کبوترها و آهوها، امام رضا(ع )، بارانی از ستاره ، پروانۀ حرم و یاس نجمه .
مهم ترین و پرکاربردترین ابزارهای موسیقی کلام در قالب های کلاسیک و نیز شعر کودکان ، موسیقی بیرونی(وزن ) و موسیقی کناری(قافیه و ردیف ) است که در فنون ادبی پارسی دارای مباحث مستقل اند، با این حال برخی شعب فرعی موسیقی کلام از قبیل سجع ، جناس و تکرار، زیرمجموعۀ بدیع لفظیاند و بطور متداول – و در این مقاله نیز- در مباحث بدیعی مطرح و بررسی میشوند.
تحلیل کمی موسیقی کناری در یازده کتاب مورد مطالعه ، نتایج زیر را فراهم آورد: (رجوع شود به تصویر صفحه) در بررسی کیفی موسیقی کناری نیز این نتایج به دست آمد: - از آنجا که برای کودکان ، شکل ملفوظی حروف اهمیت بیشتر دارد، اساس قافیه در شعر کودک نیز اشتراک صوتی حرف روی(مانند «لذیذ» و «چیز») است ، صرف نظر از آنکه شکل نوشتاری حرف روی چگونه باشد.