چکیده:
شهرنشینی شتابان در ایران و محدودیت های رشد شهری، منجر به شکل گیری محلات فرودست شهری شده است که از آمادگی و تاب آوری کافی در برابر بحران و خطر وقوع بلایا برخوردار نیستند. تراکم بالای جمعیتی، فشردگی و فرسودگی کالبدی، احتمال وقوع خسارات مالی و جانی در این نواحی را افزایش داده است. با توجه به زلزله خیز بودن منطقه ی خوزستان، هدف این پژوهش اولویت بندی بهسازی واحدهای مسکونی محله ی صباغان شهر بندر امام خمینی(ره)، در برابر وقوع زلزله های احتمالی است. برای رسیدن به این هدف با استفاده از مدل Fuzzy ANP و GIS به طراحی سناریوهای زلزله در شدت های مختلف پرداخته شد. روش پژوهش، اسنادی و میدانی است و از داده های تمام شماری برای سنجش میزان آسیب پذیری سکونتگاه استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، در سناریوی زلزله احتمالی با شدت 6 مرکالی، واحدهای مسکونی واقع در دامنه های آسیب پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و نابودی کامل در رتبه های 1 تا 5 قرارگرفته و به ترتیب 103، 48، 276، 497 و 752 واحد مسکونی می باشند. در سناریو زلزله ی 7 مرکالی، در رتبه های 1 تا 5 به ترتیب 9، 67، 182، 362 و 1056 واحد مسکونی قرارگرفته اند که حاکی از صعودی بودن میزان خطر آسیب پذیری سکونتگاه در دامنه نابودی کامل از می باشد. در این پژوهش اولویت بندی بهسازی واحدهای مسکونی براساس میزان آسیب پذیری واحدهای مسکونی صورت گرفته است هرچه آسیب پذیری واحدهای مسکونی بیشتر باشد از اولویت بالاتری جهت بهسازی برخوردار می باشند و بالعکس.
خلاصه ماشینی:
با توجه به زلزله خیز بودن منطقه ی خوزستان، هدف این پژوهش اولویت بندی بهسازی واحدهای مسکونی محله ی صباغان شهر بندر امامخمینی (ره )، در برابر وقوع زلزله های احتمالی است .
پژوهش حاضر با ارزیابی میزان آسیب پذیری واحدهای مسـکونی محله صباغان در برابر زلزله ، و طراحی سناریوهای زلزله بر اساس توان لرزهخیزی گسل هـای استان خوزستان، اقدام به تعیین اولویت بهسازی واحدهای مسکونی که در دامنه آسیب پذیری بالایی قرار دارند پرداخته است .
در این مرحله برای ارزیابی دقیق آسیب پـذیری واحـدهای مسکونی محله صباغان به طراحی سناریوهای زلزله با شدت های مختلف پرداخته شده تا با توجه به تحلیل های حاصله ، ارزیابی دقیقی از میزان خسارتهای وارده به واحدهای مسکونی میسـر شود تا اولویت بندی بهسازی واحدهای مسکونی بر اساس میزان آسیب پذیری آنها تعیین شود.
شکل شماره (١٠) نشان می دهد که با افزایش شدت زلزله از ٦ مرکالی به ٧ مرکالی اصلاحشده چـه تعداد از واحدهای مسکونی با آسیب پذیری زیاد و نابودی کامل مواجه می شوند که می بایستی در برنامه ریزی آتی جهت بهسازی در اولویت قرار گیرند.
این پژوهش با استفاده از نتایج حاصله از تحلیل ANP و امکان ورودی دادهها و تحلیل لایه معیارهای مؤثر در آسیب پـذیری ناشـی از زلزله در سیستم اطلاعات جغرافیایی ، به دنبال ایجاد یک روش برای اولویت بنـدی واحـدهای مسکونی جهت بهسازی است که از طریق ارزیابی بهینـه خسـارتهـای وارده بـه واحـدهای مسکونی محله صباغان در برابر زلزله های احتمالی ، اولویت بندی صورت گرفتـه اسـت .