چکیده:
تعاونی ها به عنوان نهادهایی برخاسته از متن جامعه، نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصاد روستایی داشته و منبع مشارکت و تحرک بخش نیروی انسانی در نیل به توسعه درون زا و پیش برد فعالیت اقتصادی و اجتماعی آن بوده اند. از این رو، موفقیت آنان بسیار حائز اهمیت است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی سازه های موثر بر موفقیت تعاونی های تولید روستایی جنوب استان کرمان، به صورت پژوهشی توصیفی- پیمایشی، با مشارکت 120 نفر از اعضای دو تعاونی موفق و ناموفق صورت پذیرفت. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه ای محقق ساخته گردآوری شد. روایی پرسش نامه توسط پانل متخصصان و پایایی آن نیز با انجام یک مطالعه پیش آهنگ و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (50/0-97/0) تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS19 انجام گرفت. واکاوی مقایسه ای یافته های پژوهش حاکی از آن بود که وضعیت مطلوب ساختاری و فرهنگی ـ اجتماعی در مرحله ایجاد و تاسیس تعاونی ها حائز اهمیت بوده و در مرحله ثبات تعاونی ها نیز توجه به سازه های ساختاری (مدیریتی)، فرهنگی ـ اجتماعی و محیطی در پایداری تعاونی ها نقش به سزایی داشته است. فزون بر آن، مهم ترین سازه ها در مرحله ی استمرار تعاونی ها شامل سازه های سرمایه اجتماعی، محیط روستا، اعتماد و ساختار تعاونی بودند. بنابراین، بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می گردد کارگاه ها و دوره های آموزشی جهت توانمندسازی اعضاء در کار گروهی برگزار شود. هم چنین، گسترش فعالیت های تعاونی و توجه به نیازهای اعضاء ضروری به نظر می رسد.
The main purpose of this study was to assess the factors that influence the success of rural production cooperatives in the South of Kerman province using descriptive-correlational design with the participation of 120 members of two Rural Production Cooperatives (RPCs) in the region (one successful and one failed RPCs). Therefore، participants were interviewed with the aid of a questionnaire containing both open and closed-ended questions. Face validity was confirmed by experts، and the questionnaire was subjected to reliability testing by using data collection in the pilot study with Cronbach’s Alpha value of 0.50 to 0.97. Comparative analysis revealed that suitable environmental and socio-culture condition were the key determinants for the establishing stage. Findings also showed that the desirable economic، personal، structural، environmental، and socio-cultural situations were important in stabling stage. This is while; the village’s environment، social capital، trust and cooperative structure were key determinants in the durability stage. Discriminate analysis showed that trust and cooperative structure were the most important significant factors to discriminate cooperatives.
So، based on these findings، it is suggested that for empowering members in team working، some workshops and training courses need to be held. Also، it is essential to expand cooperative activities according to the needs of the members.
خلاصه ماشینی:
احمدپور و همکاران (١٣٩٣) میزان موفقیت تعاونی های تولید کشاورزی در استان ایلام را در سطح خوب و مناسب ارزیابی کرده و عوامل مؤثر بر این موفقیت را عوامل اقتصادی، نگرشی ، مدیریتی ، آموزشی ، شخصیتی و محیطی بیان کردند.
افزون بر این ، در مرحله استمرار نیز بر عملکرد و گستره فعالیت تعاونی تولید روستایی تعیین کنندههای گوناگونی مؤثرند که سازههای حمایت دولت ، سرمایه اجتماعی ، محیط روستا، اعتماد و ساختار شرکت را می توان نام برد.
این یافته با یافته های مهدیان بروجنی و احمدوند (١٣٩١)، که وضعیت محیطی اولیه را در فعال یا غیرفعال بودن شرکت ها مؤثر دانستند، همخوانی ندارد؛ به عبارت دیگر، تعاونی های موفق و ناموفق از نظر شرایط اقتصادی اولیه ، فردی اولیه و عوامل مربوط به .....
بنابراین ، می توان استنباط نمود که از تعیین کنندههای مهم فعالیت تعاونی های تولید روستایی در مرحله ثبات، وجود شرایط مدیریتی ، فرهنگی ـ اجتماعی و محیطی مناسب است .
این یافته ها با یافته های مطالعه مهدیانبروجنی و احمدوند (١٣٩١) و بهرامی (١٣٨٦) در رابطه با تأثیر حمایت دولت بر ١١٨ تعاون و کشاورزی - شمارة ١٦ موفقیت شرکت همخوانی ندارد.
گروهبندی حاصل از مدل تلفیقی در بین تعاونی های موفق و ناموفق (به تصویر صفحه مراجعه شود) ١٢٢ تعاون و کشاورزی - شمارة ١٦ نتیجه گیری و پیشنهادها این پژوهش با هدف شناسایی سازههای مؤثر بر موفقیت تعاونی های تولید روستایی در جنوب کرمان صورت پذیرفت .