چکیده:
متون مقدّس مهمترین منبع برای شناخت احکام و معارف اسلامی به شمار می آیند؛ امّا درباره چگونگی فهم این متون میان صاحب نظران اختلاف عقیده وجود دارد و هر گروهی از دیدگاه خاص خود به آنها نگریسته اند. چنان که تاویل عارفانه به جنبه های باطنی و معنوی متون قدسی و کشف اسرار و اشارات آن میپردازد. به این معنا که عرفا با دیدگاهی متفاوت از سایرین، شیوه صحیح فهم متون مقدّس را از طریق باطن، امر ممکن دانسته اند. و درصدد فهم متون از راه تاویل برآمده اند. صوفیّه برای تاویل از ظواهر عبارات فراتر رفتند و به بواطن امور توجّه نمودند و رمز و رازهای متون وحیانی را در قالب اشاره برای اهل آن بیان داشتند. پژوهش حاضر به بررسی و تطبیق سبک احمد غزّالی و ابوالفضل رشید الدین میبدی بر اساس قواعد و ضوابط تاویل میپردازد و دیدگاههای تاویلی آنان را با اصول موجود در هرمنوتیک جدید مورد مقایسه قرار میدهد. آیا میتوان گفت که میان آرای تاویلی احمد غزالی اشتراک و یا تفاوتی با آرای تاویلی میبدی وجود دارد؟ برآیند تحقیق در پاره ای موارد نشان از وحدت سبک تاویل غزالی و میبدی و حتی هرمنوتیک جدید دارد. نگارندگان علاوه بر یافتن برخی اشتراکات در دیدگاه های احمد غزّالی و میبدی، مواردی در سبک غزالی در تاویل یافتند که منحصر بخود اوست که با شیوه های رایج دیگران، از جمله تاویلات رشید الدین میبدی و نیز اصول تاویل در هرمنوتیک جدید، تفاوت بیّن و آشکاری دارد.
خلاصه ماشینی:
مقایسه سبک تأویل احمد غزالی و ابوالفضل رشیدالدین میبدی (ص ١٠١ تا ١١٨ ) فاطمه مدرسی ١ (نویسنده مسئول )، طاهر لاوژه 2 تاریخ دریافت مقاله :٨٩/١/٢٥ تاریخ پذبرش قطعی :٨٩/٣/٢٨ چکیده : متون مقدس مهمترین منبع برای شناخت احکام و معارف اسلامی به شمار می آینـد؛ اما دربارة چگونگی فهم این متون میان صاحب نظران اختلاف عقیده وجود دارد و هـر گروهی از دیدگاه خاص خود به آنها نگریسته اند.
در حوزة عرفان اسلامی – ایرانی ، با توجه به این اصل مهم ، تحقیقات مبسوطی در رابطه بـا تأویل و ساختار آن تا به امروز صورت گرفته است ، ولی کمتر نگـاهی بـه تأویـل در متـون عرفانی صورت گرفته است و بیشتر کتابها،( برای مثال ؛«تفـسیر قرآنـی و زبـان عرفـانی » از «پل نویا» شرق شناس فرانـسوی ، «هرمنوتیـک فلـسفی و نظریـة ادبـی » از« وایـنس هـایمر جوئـل »، «ســاختار و تأویــل مــتن » و «ســاختار و هرمنوتیــک » هــر دو از بابــک احمــدی ) پایان نامه ها(« فرهنگ تطبیقی وجوه عرفانی آیات قرآن بر اساس متون برجسته و محـوری تفسیر، حکمت و ادب عرفانی از قرن چهارم تا پایان قرن هشتم هجری » از لیلا امینی لاری به راهنمایی دکتر یوسف نیری ) و مقالاتی («هرمنوتیک در عرفان ابن عربی »؛ از ویلیام چیتیک ،- «تأویل و تفسیر»؛ از عبدا...
(میبدی ، ١٣٨٢: ٢/ ٢٠) در زبان عربی و فارسی ، تفسیر که در لغت بمعنای آشکار کـردن و پیدا کردنست ، بیان معناهای ظاهری متن دانسته شده ؛ یعنی فهم مـتن آنـسان کـه در ظـاهر ادبی خود مینماید؛ بر این اساس ، تأویل با تفـسیر تفـاوت دارد و تأویـل راهیـابی اسـت بـه معنای باطنی و نهانی متن و نیز کشف بـاطن مـتن .