چکیده:
کمال الدین حسین خوارزمی یکی از شعرا و عرفای توانا وصاحب سبک اواخر قرن هشتم ونیمه اول نهم هجریست که از شعر واندیشه پیشینیانی همچون خاقانی شروانی، بهره های فراوانی برده و مضامین و ترکیبات سبکی وی را اخذنموده و درلابه لای اشعار واندیشه های خود گنجانیده است. تاثیر پذیری کمال الدین حسین خوارزمی از خاقانی وخصایص سبکی وی را میتوان در موارد زیردسته بندی نمود:- دسته اوّل : تاثیر پذیری شاعر از خاقانی ، از لحاظ مضامین و محتوای متشابه یعنی شاعر از لحاظ محتوا ودرون مایه(فکری) از سبک شعری خاقانی پیروی نموده است.- دسته دوّم: اشعاری که شاعر از لحاظ وزن و قافیه و ردیف باستقبال اشعار خاقانی رفته است.- دسته سوم: اشعاری که شاعر بیت و ابیاتی را ازخاقانی ، عینا وبی کم وکاست و یا با اندک تغییری، درمیان اشعارخودآورده است.- دسته چهارم: اشعاری را در بر میگیرد که شاعرعینا به بیان ترکیبات وعبارات واصطلاحات دیوان خاقانی پرداخته و از لحاظ زبانی ولغوی از سبک خاقانی استقبال نموده است.این مقاله به تاثیر پذیری کمال الدین حسین خوارزمی از خاقانی وخصایص سبکی وی، در چهار زمینه مذکور پرداخته است .
خلاصه ماشینی:
٢ اما در این اثر نیزهمانند آثار مهم تحقیقی دیگر ازجمله «شعر فارسـی در عهد شاهرخ »-که در آن اثر نیز شعر فارسی قرن نهم از همه لحاظ مورد مطالعه و تحقیق عمیقی قرارگرفته است - اشاره ای به دیوان اشعار خوارزمی نشده و بـه امـر تـأثیرپـذیری و تقلید و تتبع کمال الدین حـسین خـوارزمی از سـبک شـعری خاقـانی و دیگرشـعرا وعرفـا پرداخته نشده است .
از خصایص سبکی کمال الدین حـسین خوارزمی آنست که مضامین ومحتوای اشعار خاقانی را - که بیشتر در وصف پیـامبر(ص ) وکعبه ودر خدمت شریعت وسنت واخلاقست - گرفتـه ، وهماننـد معاصـرانش ، آن را در خدمت ولایت و در مدح و منقبت : حضرت علی و امام رضا(عـیلهم الـسلام ) و در جهـت بیان اندیشه های عرفانی رایج در زمان خود نظیر: تقابل عقل وعشق ، وحدت وجود ،تجلـی وحدت در کثرت و...
برداشت دیگری که از اشعار و افکار کمال الدین حسین خـوارزمی حاصـل میـشود، آنست که خوارزمی مضامین و محتوای اشعار خاقانی را - که بیشتر در وصف پیامبر(ص ) و کعبه و در خدمت شریعت وسنت و اخلاق و به اصطلاح «عرفـان شـعری » اسـت - در خدمت ولایت و در مدح و منقبت ائمـه ای همچـون : حـضرت علـی و امـام رضـا(علـیهم السلام ) و در شکل «شعر عرفانی » ، در جهت تبیین اندیشه های عرفانی زمـان خـود نظیـر: تقابل عقل و عشق ، وحدت وجود و تجلی وحدت در کثـرت و...