چکیده:
وجود شاهنامه های پیش از فردوسی از یک سو و بررسی اشعار باقیمانده شاعران آن دوره، از سوی دیگر، از رواج و انتشار روایتهای ملّی و داستانهای کهن در آن روزگار حکایت دارد از این رو که شاهنامه فردوسی اگرچه به عنوان مهمترین و جامعترین حماسه ملّی دربردارنده بخش عظیمی از روایات ملّی و داستانهای اساطیریست امّا تنها منبع و آبشخور موجود در این باره نیست. بطوری که بازتاب این گونه روایات و اشارات در اشعار شاعران پیش از فردوسی، بوضوح دیده میشود و اگرچه از میان رفتن بخش اعظم اشعار آنان شواهد موجود را بسیار کم رنگ کرده است امّا همین شواهد اندک از باب «مشت نمونه خروار» بودن و نشان دادن انعکاس این روایات و اشارات در آثار شاعران پیش از فردوسی، از جمله در اشعار باقیمانده از رودکی، که موضوع این مقاله است، بسیار مغتنم و حائز اهمیت است.
خلاصه ماشینی:
رودکی ، برخی نکته های اساطیری ١ - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا مقدمه از دیرباز تاکنون ظن غالب این بوده که تنها آبشخور روایات ملـی و اسـاطیری در ادب فارسی شاهنامه فردوسی است و از طریق آن ، این روایات و اشارات به دیگـر آثار ادبی راه یافته است ، این سخن از این نظر که شاهنامه بزرگترین و کهن تـرین و پر ارجترین دفتر شعری است که از دست حوادث روزگار بسلامت جسته و بطور کامل به دست ما رسیده و نیز به علت اینکه اصـیلترین و جـامعترین حماسـة ملـی ایران است ، کاملا درست است ، همچنین به دلیل ارزش هنری و ادبـی کـم نظیـر و تأثیر عمیق و دامنة نفوذ بسیار گسترده ای کـه در بطـن و مـتن جامعـه ، از محافـل خواص گرفته تا مجالس عوام ، داشته عین حقیقت است ، اما وجـود شـاهنامه هـای متعدد پیش از فروسی از یک نهضت عظیم فرهنگی و اهتمام ملی درباره گـردآوری روایتهای ملی و داستانهای باستانی حکایت دارد، شاهنامه هایی مانند شـاهنامة ابـو مؤید بلخی ، شاهنامة ابوعلی بلخی ، شاهنامة ابو منصوری ، شاهنامة مسعودی مروزی و ...