چکیده:
«ﺟﻤﺎﻋـﺖ دﻋـﻮت و اﺻــﻼح اﯾـﺮان» از ﺟﺮ ﯾﺎن ﻫــﺎ و ﮔﺮوه ﻫـﺎی ﻣﺘــﺄﺛﺮ از اﻧﺪﯾﺸـﮥ ﺟﻨــﺒﺶ «اﺧﻮان اﻟﻤﺴﻠﻤﯿﻦ» اﺳﺖ. آﻧﺎن ﺑﺮ ﺗﺒﻌﯿﺖ از ﻓﻬﻢ ﺳﻠﻒ در ﭘﯿﺮو ی از ﻗـﺮآن و ﺳـﻨﺖ ﺗﺄﮐﯿـﺪ ﻧﺪارﻧـﺪ؛ وﻟــﯽ ﺗﻮﺳـﻞ، اﺳــﺘﻐﺎﺛﻪ، ﺑﻨـﺎی ﺑــﺮ ﻗﺒـﻮر و ﺑﺮﺧــﯽ از اﻗﺴـﺎم ز ﯾــﺎرت ﻗﺒـﻮر را ﻣــﺮدود ﻣﯽ داﻧﻨﺪ. ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد آﻧﺎن، ﻣـﺬﻫﺐ ﻫﺎ ﺑﺮداﺷـﺖ ﻫﺎی ﻓﻘﻬـﯽ از ﻗـﺮآن و ﺳـﻨﺖ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و از ﻫـﯿﭻ ﺗﻘﺪﺳـﯽ ﺑﺮﺧــﻮردار ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ. آﻧﻬـﺎ ﭘﯿــﺮو ی از ﻣﺠﻤﻊ ﻫـﺎ ﯾـﺎ ﺷــﻮراﻫﺎی ﻓﻘﻬـﯽ را ﺑﻬﺘــﺮ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ؛ وﻟﯽ در ﻋﺼﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺒﻮد ﭼﻨﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺗﯽ، ﭘﯿﺮو ی از ﻣﺬاﻫﺐ را اﻣﺮ ی اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘــﺬﯾﺮ اﻧﮕﺎﺷــﺘﻪ اﻧﺪ. ﺑــﺎور ﺑــﻪ دﻣﻮﮐﺮاﺳــﯽ، ﺑــﺎور ﺑــﻪ اﺻــﻞ ﺷــﻮرا و ﺧــﺮد ﺟﻤﻌــﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻟﺘﺰام ﺑﻪ آن در ﮐﻨﺎر دﯾﮕﺮﭘـﺬﯾﺮ ی و ﺗﮑﺜﺮﮔﺮاﯾـﯽ، از ﺑﺎورﻫـﺎ و اﻋﺘﻘـﺎدات اﺳﺎﺳـﯽ «ﺟﻤﺎﻋﺖ دﻋﻮت» ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد آﻧﺎن ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﯽ در ﺗﮑﺎﭘﻮ ی اﻋﺎده ﺣﻘـﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪ ی و ﺣﺎﮐﻤﯿـﺖ ﻗـﺎﻧﻮن اﺳـﺖ. ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ اﺳـﺮاﺋﯿﻞ ﻏﺎﺻـﺐ اﺳـﺖ و ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﻨﺎﯾﺖ ﻫﺎی آﻧـﺎن ﺳـﺎﮐﺖ ﺑﻤﺎﻧﻨـﺪ. ﺟﻤﺎﻋـﺖ دﻋـﻮت، دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق و آزادی ﻫﺎی ﺷﻬﺮوﻧﺪ ی اﻫﻞ ﺳﻨﺖ اﯾﺮان را از وﻇﺎﯾﻒ ذاﺗﯽ ﺧﻮد داﻧﺴﺘﻪ و ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ اﯾﺮان آزادی ﻧﺴﺒﯽ دارد، وﻟﯽ از ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻫﺪف ﺧﻮد دور اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
جماعت دعوت بر این باور است که در جامعۀ اسلامی، قرآن به پیروی از دیدگاه جمعی از کارشناسان تاکید دارد که با مشورت به یک رأی نهایی رسیدهاند؛ ولی در عصر کنونی بهخاطر نبود چنین اجتماعاتی، علما پیروی از مذاهب را اجتنابناپذیر میدانند.
آیا جماعت دعوت، این افراد را بدعتگذار میداند یا اینکه تعریف خود از بدعت را بازخوانی کرده است و در تعیین مصادیق بدعت، احتیاط بیشتری بهخرج داده است؟ جماعت دعوت بر این باور است که علما بهدلیل وجود برخی روایات، ساختن بنا بر روی قبور را جایز نمیدانند.
جماعت دعوت بازهم مطلقگویی را بر دقت علمی ترجیح داده و بهصورت کلی، خواندن نماز و هدیهکردن ثواب آن به روح درگذشتگان را در نزد علما مردود دانسته است؛ ولی واقعیت چیست؟ در نزد اهلسنت، اصل این است که انسان میتواند ثواب هر یک از اعمال خود را برای دیگری قرار دهد؛ چه از عبادتهای مالی مانند صدقه باشد و چه از عبادتهای بدنی مانند نماز، روزه و حج باشد.
اندک همراهی با بیانیهها و موضعگیریهای جماعت دعوت، مخاطب را به این باور میرساند که آنان هرچند در گفتار، بر تقریب مذاهب تأکید دارند ولی در عمل به تفاوتهای مفروض میان اهلسنت و شیعیان ایران توجه ویژهای دارند.
وضعیت اهلسنت در ایران جماعت دعوت و اصلاح، دفاع از حقوق و آزادیهای شهروندی اهلسنت ایران را از وظایف ذاتی خود میداند و مدعی است که از هرگونه اقدام لازم با استفاده از ابزارهای مدنی برای استیفای مطالبات این بخش از شهروندان فروگذار نخواهد بود.