چکیده:
تعیین وظایف و تکالیف یک شغل، سپس مشخص کردن شایستگیهایی که افراد برای انجام دادن آن شغل باید داشته باشند، دو گام مهم برای بهبود کیفی هر شغل در یک سازمان به شمار می آید. چنین اقدامی برای شغل معلمی در حوزه های یادگیری گوناگون از جمله شیمی می تواند به ارتقای سطح مهارتهای حرفه ای معلمان و بهبود چشم گیر کیفیت آموزش بینجامد. در این پژوهش با تحلیل شغل به روش دیکوم، وظایف و تکالیف یک معلم شیمی به طور کامل شناسایی و تعیین شده است. به این منظور ده نفر از افراد خبره برای شرکت در کارگاه دیکوم انتخاب شدند. پس از دسته بندی و گرفتن تایید نهایی برونداد این کارگاه از شرکت کنندگان، پنج وظیفه شامل "تدریس و مدیریت یادگیری" با 10 تکلیف، "ارزشیابی و ارزیابی" با 8 تکلیف، "مدیریت و رهبری محیط یادگیری" با 9 تکلیف"، رشد و توسعه فراگیران" با 8 تکلیف و "رشد و توسعه حرفه ای" با 10 تکلیف برای یک معلم شیمی تعیین شد. سپس با تنظیم یک پرسشنامه با 45 گویه و تکمیل آن از سوی افراد یادشده، با توجه به میانگین امتیاز داده شده به هر تکلیف و بهره گیری از آزمون فریدمن، تکالیف و وظایف تعیین شده بر اساس اهمیت، فراوانی و سختی با سطح معناداری 95 درصد اولویت بندی شد. از نظر اهمیت و فراوانی وظیفه "ارزشیابی و ارزیابی" بیشترین اولویت و "رشد و توسعه حرفه ای" کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند. البته به دلیل عدم وجود اختلاف معنادار، اولویت بندی وظایف از نظر سختی ممکن نشد. از این یافته ها می توان برای تعیین شایستگیهای اصلی یک معلم شیمی شایسته و تاثیرگذار بهره برد.
خلاصه ماشینی:
شناسايي و اولويت بندي وظايف و تکاليف شغلي معلمان شيمي دورۀ متوسطه با روش ديکوم * اسماعيل اولي ** دکتر نعمت الله ارشدي *** دکتر نعمت الله موسيپور **** دکتر غلامرضا يادگارزاده چکيده تعيين وظايف و تکاليف يک شغل ، سپس مشخص کردن شايستگيهايي که افراد براي انجام دادن آن شغل بايد داشته باشند، دو گام مهم براي بهبود کيفي هر شغل در يک سازمان به شمار ميآيد.
Morganson, Major & Bauer 4.
افزون بر موارد يادشده ، کاربردهاي ديگري براي ديکوم گفته شده است که مهم ترين آنها عبارت اند از: ١) در حوزة مديريت براي طراحي دوبارة شغل ، هدايت ارزيابيهاي عملکرد، معين کردن روشهاي عملياتي استاندارد٥ ، تعيين ارزش تکليف افزوده ، کنترل توسعه شايستگي، ورودي به برنامه هاي کيفيت ISO/QS٩٠٠، ٢) در حوزة آموزش براي شناسايي شايستگيهاي برنامه هاي آموزشي، تعيين اهميت /سختي وظايف ، ارزيابي نيازهاي آموزشي، اصولي براي توسعه مواد آموزشي و شناسايي استانداردهاي عملکردي، ٣) در حوزة منابع انساني و کاريابي براي توسعۀ شرح شغل ، برنامه ريزي و توسعۀ رفتارهاي حرفه اي و گواهي صلاحيت حرفه اي (نورتون ، ٢٠٠٤).
ترتيب وظايف تعيين شده بر حسب سختي چگونه بايد باشد؟ روش پژوهش اين پژوهش ، يک تحقيق کيفي و کاربردي و از نوع توصيفي است و پژوهشگر با اجراي "تحليل شغل " به روش ديکوم ، به صورت هدفمند، نمونۀ مورد نياز را براي پژوهش انتخاب کرده است .
اختلاف ميانگين امتياز شرکت کنندگان به همۀ تکاليف هر پنج وظيفۀ تعيين شده رقمي کمتر از ٠/٠٥٠ به دست آمد، از اين رو، اولويت بندي تکاليف يادشده براي هر وظيفه بر حسب فراواني پذيرفتني و به شرحي است که در جدول ٤ آمده است .