چکیده:
نهادگرایی و نظریه های گفتمان دو پارادایم مهم در تحلیل و تبیین مسائل اجتمـاعی انـد که با وجود تفاوتهای کلامی ، شباهت های بسیاری نیز با هم دارند. این مقاله درصـدد است با توجه به ضعف های هریک از این دو پاردایم ، بـا ترکیـب آنهـا بـه چـارچوب تحلیلی بهتری دست یابد. در این راستا، آرای نورث و ویلیامسون بـه منزلـة نهادگرایـان برندة جایزة نوبل اقتصاد کـه نماینـدة دو نحلـة متفـاوت در نهـادگرایی جدیـد انـد، و فرکلاف و لاکلو و موف به منزلة نظریه پردازان گفتمانی که دارای نظریـه هـای متمـایزی هستند، نقد و بررسی شده، و سپس نهادگرایی گفتمانی بـا عنـوان رهیـافتی جدیـد بـر مبنای ترکیب این نظریه ها پیشنهاد می شود. اصطلاح نهادگرایی گفتمـانی نخـستین بـار توسط اشمیت با توجه به اندیشه های هابرماس مطـرح شـده اسـت ، امـا در ایـن مقالـه * استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید (hosainizadah@gmail.com). ** استاد دانشگاه تهران. *** کارشناس ارشد اقتصاد. رهیافتی متفاوت ارائه شده، و تلاش گردیده تا چارچوب تحلیلی مناسـبی بـرای تبیـین مسائل اجتماعی ارائه شود.
خلاصه ماشینی:
در اين راستا، آراي نورث و ويليامسون بـه منزلـة نهادگرايـان برندة جايزة نوبل اقتصاد کـه نماينـدة دو نحلـة متفـاوت در نهـادگرايي جديـد انـد، و فرکلاف و لاکلو و موف به منزلة نظريه پردازان گفتماني که داراي نظريـه هـاي متمـايزي هستند، نقد و بررسي شده، و سپس نهادگرايي گفتماني بـا عنـوان رهيـافتي جديـد بـر مبناي ترکيب اين نظريه ها پيشنهاد مي شود.
در ادامه ، با تمرکز بر آراي نورث و ويليامسون به منزلة نهادگرايان برندة جـايزه نوبـل اقتـصاد کـه نمايندة دو نحلة متفاوت در نهادگرايي جديد اند، و فرکلاف و لاکلـو و مـوف بـه منزلـة نظريه پردازان گفتماني که آنها نيز به نحله هاي متفاوت تعلق دارنـد، بـه بررسـي کامـل نظريه هاي نهادي و گفتماني مـي پـردازيم .
هرچند کار اشميت بديع است و حتي وي به اصطلاح گفتمان توجه خاصـي نـشان مي دهد، اما در نوشته هايش بيش تر به هابرماس و برخي از انديش مندان ديگـر اشـاره مي کند، و بحث عمومي شدن ايدهها و گفت وگو در عرصـة عمـومي را از زاويـة ديـد آن ها بررسي مي کند، و به نظريه هاي مهم تحليل گفتمان، ماننـد نظريـه هـاي لاکلـو و موف و فرکلاف توجه ندارد.
لـذا بـا پـذيرش ايـن طـرح اسـميت کـه نهـادگرايي گفتمـاني چـارچوب تحليلـي مناسب تري براي بررسي مسائل اجتماعي پديد مي آورد، در ادامه به بررسـي نحلـه هـاي گوناگون نهادگرايي و گفتماني مي پردازيم ، و ضمن بررسـي نقـاط ضـعف و قـوت هـر کدام، اين مسأله را بررسي مي کنيم که چگونه با استفاده از رهيافت هاي گوناکون آنها و اقدامشان ، مي توان به چارچوب نظري بهتري دست يافت .
Fiori, Stefano, (2001), "Alternative Visions of Change in Douglass North's New Institutionalism", Journal of Economic Issues, Vol 36, No 4.