چکیده:
مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی، منظومهای تعلیمی و عرفانی در 1440 بیت است که در سده سیزدهم هجری سروده شده و محتوایی تعلیمی و عرفانی دارد. از این مثنوی تاکنون یک نسخه خطی به کتابت میرزا ابراهیم، مشهور به آقا و متخلّص به صفا به دست آمده است. شاعر هدف خود را از سرودن این منظومه، بیان مسائل حکیمانه به زبان شعر بیان کرده و برای تحقق این هدف، از شیوه عطار و مولانا و نظامی تاثیر پذیرفته است. گستره این تتبع در دو حوزه لفظ و معنا قابل شناسایی است. مثنوی بهرام و بهروز در سطوح فکری و زبانی و ادبی دارای ویژگیهای قابل تاملی است که این موضوع، نشان از احاطه علمی و ادبی وقار شیرازی دارد. در مقاله حاضر، با تکیه بر روش توصیفیتحلیلی، ضمن معرفی مختصر شاعر، ویژگیهای گوناگون تنها نسخه خطی بهدستآمده از مثنوی بهرام و بهروز در سطوح یادشده بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که مثنوی مذکور از دید فکری، در پی تبیین آموزههای تعلیمی و عرفانی به مخاطبان خویش است و روساختی عاشقانه و ژرفساختی آموزهای دارد. از دید زبانی، وقار با تکیه بر سادهگویی و ویژگیهای سبک خراسانی بهویژه روش مولانا، اثرش را به رشته نظم درآورده است. در سطح ادبی نیز، شاعر بیش از همه به صورتهای خیالی تشبیه و استعاره نظر داشته که این امر بیانگر جنبههای خیالانگیزی و شاعرانگی برجسته مثنوی بهرام و بهروز است.
خلاصه ماشینی:
معرفی و بازشناسی نسخۀ خطی مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی 2 دکتر مهدی نوروز استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور رضا جلیلی ٣ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور چکیده مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی، منظومه ای تعلیمی و عرفانی در ١٤٤٠ بیت است کـه در سدٔە سیزدهم هجری سروده شده و محتوایی تعلیمی و عرفانی دارد.
در مقالۀ حاضـر، بـا تکیـه بـر روش توصـیفیتحلیلـی، ضـمن معرفـی مختصـر شـاعر، ویژگیهای گوناگون تنها نسخۀ خطی به دست آمده از مثنوی بهرام و بهروز در سطوح یادشـده بررسی شده است .
در سطح ادبی نیز، شاعر بـیش از همـه بـه صورت های خیالی تشبیه و استعاره نظر داشته که این امر بیـانگر جنبـه هـای خیـال انگیـزی و شاعرانگی برجستۀ مثنوی بهرام و بهروز است .
بیگمان ، بخش بزرگی از این گنجینۀ ادبی و فرهنگی در میان اوراق و نسخه های تصحیح نشدٔە خطی، پنهان و ناشناس مانده که بهرام و بهروز، اثر فاخر و ارزشمند وقار شیرازی، مشتی نمونۀ خروار است .
در ایـن مقالـه بـا تکیـه بـر روش توصـیفیتحلیلـی و منـابع کتابخانه ای، ضمن معرفی مختصر وقار شیرازی، تنها نسخۀ خطی مثنوی بهرام و بهـروز کـه تاکنون به دست آمده ، در سه سطح فکری و زبانی و ادبی کاویده شده اسـت .
در این بین ، تنها نسخۀ خطی به دست آمده از مثنوی تعلیمی بهرام و بهروز، اثر وقار شـیرازی قابـل تأمـل اسـت .