چکیده:
دنیای سایبر با ویژگیهای منحصربهفرد خود در کنار دنیای کنونی، توجه هنجارشکنان را جلب کرده است. این فضای رها شده که هر لحظه بر گستره آن افزوده میشود، فرصت بسیار مناسبی را برای مرتکبان جرم و مجموعه چالشهایی را برای مراجع قضایی و انتظامی که سعی در کنترل این پدیده دارند، ایجاد کرده است. مقاله حاضر بخشی از یک تحقیق کیفی با روش تحلیل تم است. در راستای نیل به هدف اصلی پژوهش؛ شناسایی عوامل موثر بر ارتکاب جرم در فضای مجازی، با 16 نفر از قضات (بازپرسان و دادیاران) دادسرای جرائم رایانهای تهران که به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. هر مصاحبه، ضبط و سپس کلمه به کلمه پیادهسازی شد. مصاحبههای انجام شده به روش نظام بندی کلارک و برون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کدهای استخراج شده یا مستقیما در صحبتهای مصاحبه شوندگان بیان شده بود یا کدهای تلویحی بودند که توسط پژوهشگر از متن مصاحبهها استخراج شدند. براساس نتایج این مطالعه، علل ارتکاب جرم در فضای مجازی در 4 تم اصلی (عوامل مرتبط با بزهکار، عوامل مرتبط با بزهدیده، عوامل مرتبط با فضای مجازی، عوامل مرتبط با فضای فیزیکی) احصاء شد. از دیدگاه قضات، عوامل مرتبط با فضای مجازی همچون گمنامی و سهلالوصول بودن، فراگیر بودن، جذابیتهای فضای مجازی، از مهمترین دلایل ارتکاب جرائم سایبری بودند.
خلاصه ماشینی:
عوامل ارتکاب جرم در فضاي مجازي فصلنامة پژوهش هاي اطلاعاتي و جنايي ، سال سيزدهم شمارة سوم ، پاييز ١٣٩٧ عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم در فضاي مجازي از ديدگاه قضات دادسراي جرائم رايانه اي تهران ١ تاريخ دريافت : ٩٧/٠٢/٣٠ تاريخ پذيرش : ٩٧/٠٦/٢٨ از صفحة ٩ تا ٣٦ ١ زهرا جاه بين ٢، افسانه مظفري ٣، نوروز هاشم زهي ٤، سيد محمد دادگران 5 چکيده دنياي سايبر با ويژگي هاي منحصربه فرد خود در کنار دنياي کنوني ، توجه هنجارشکنان را جلب کرده است .
در راسـتاي نيـل بـه هـدف اصـلي پـژوهش ، شناسايي عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم در فضاي مجازي ، با ١٦ نفر از قضات (بازپرسان و داديـاران ) دادسـراي جرائم رايانه اي تهران که به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبة نيمه سـاختاريافته صـورت گرفت .
پس از انجام فرآيند تحليل تم ، در نهايت محققان بـه چهار تم اصلي دست يافت که از جمله اين تم ها، عنصر عوامل مرتبط با فضاي مجازي يا «ويژگي هاي فضاي مجازي » است که از ديدگاه قضات ، عامل مهمي بـراي ارتکـاب جـرم سايبري محسوب شده است .
الآن مـثلا مـا در تـوهين در فضاي مجازي مادة قانوني توي جرائم رايانه اي نـداريم ، بلکـه بـه قـانون تعزيـرات قـانون مجازات بخش مجازات استناد مي کنيم ، در حالي که مي توانست قانون گذار قـانون جـرائم رايانه اي را به طور خاص و اخص موضوع توهين در فضاي مجازي را مـورد قـانون گـذاري قرار بگيرد يا حتي از نظر من يک سري شفاف سازي هايي در هر يک از مواد خيلي مـؤثر هست ، حداقل براي کسي که به عنوان قاضي مي خواهد استنباط حقوقي از مـواد قـانوني داشته باشه با صراحت قانون گذار و عدم ابهام واژگاني که در تصفية مواد استفاده مي شود خيلي مؤثر است اين موضوع » {داديار، ٣.