چکیده:
با استقبال روزافزون پژوهشگران از مطالعات تطبیقی در عرصة ادبیّات و علاقهمندی نویسندگان به نگارش مقالات ادبیّات تطبیقی، مجلاّت تخصّصی در این عرصه، گسترش یافتهاند. یکی از این مجلاّت، کاوشنامة ادبیّات تطبیقی است که در حوزة مطالعات تطبیقی فارسی – عربی، به نشر پژوهشهای مرتبط میپردازد. این مختصر، با هدف آسیب شناسی مقالات منتشرشده در مجلّة یادشده، در بازة زمانی سالهای 1392 تا 1395، با تکیه بر روش استقرائی در عرضة آمار و سپس تحلیل و آسیب شناسی پژوهشهای منتشرشده، با استناد به نمودارهای آماری، به بررسی مقالات این مجلّه می پردازد و پس از واکاوی آسیبها، در ذیل سه مبحث دایرة موضوعی، عناوین مقالات و روشمندی پژوهش، عمده ترین موارد آن را عدم توجّه کافی به مباحث نظری ادبیّات تطبیقی، خلأ پژوهشهای بینارشتهای و عرصههای نوین پژوهش در ادبیّات تطبیقی، موازیکاری و پرداختن به مضامین تکراری، فقدان روش پژوهش و عدم استناد به نظریّهها و مکتبهای برجسته در حوزة ادبیّات تطبیقی، سوءفهم «تطبیق» در ادبیّات تطبیقی و... برمیشمرد.
خلاصه ماشینی:
نمایة موضوعی مقالات پس از بررسی موضوع مقالههای منتشرشده در کاوشنامة ادبیات تطبیقی، نتایج بررسی در قالب سه نمودار عرضه میشود: نمودار نخست: آمار موضوع پژوهشها را در سه حیطة کلی نقد کتاب، مقالات نظری و مطالعات کاربردی نشان میدهد: (رجوع شود به تصویر صفحه) همانطور که در نمودار نخست مشاهده میشود، حجم وسیعی از مقالات به تطبیق آثار ادبی اختصاص یافته است، مباحث نظری و نقد کتابهای مربوط به ادبیات تطبیقی نیز به نسبتی بسیار کمتر و به تعداد مساوی، در این نشریه منتشر شده است.
با این مقدمه، بهعنوان نمونه، یکی از مقالات منتشرشده در کاوشنامه با عنوان «بررسی مفهوم اندوه در شعر سهراب سپهری و تطبیق آن با آموزههای عرفان اسلامی» ذکر میشود که نگارندة محترم مقاله، در توضیح ادبیات تطبیقی و بیان ماهیت آن، تنها به نقل از یک منبع دست چندم، یعنی مقالة «ادبیات تطبیقی، از مطالعات تاریخی فرهنگی تا مطالعات میانرشتهای» بسنده کرده و با کلیگویی دربارة ماهیت بینارشتهای مطالعات تطبیقی، هیچگونه اشارهای به مکتبی که در تطبیق موضوع اشعار سهراب سپهری با عرفان اسلامی از آن بهره جسته، ننموده است و در نتیجه، جمعبندی انتهای سخن نیز با برشمردن مواردی از شباهتها و Henry Pago Francois Guyard Henry Ramak تفاوتها و بدون اشاره به کیفیت تأثیرپذیری و دلایل و چرایی شباهتها و تفاوتهای سرودههای سپهری با آموزههای عرفان اسلامی، پایان میپذیرد.