چکیده:
هدف این پژوهش بازنگری جامع در رویههای توسعة مشارکت ورزشی در استان گیلان و ارائة چهارچوبهای نظاممند و تحلیلی مناسب بود. این پژوهش گزارشی از چند اثر پژوهشی در سال 95-1394 بود. روش پژوهش تحلیلی-پیمایشی بود. به نمونة آماری مشخصی از کارشناسان (156 نفر)، شهروندان (354 نفر) و مستندات علمی و اجرایی (75 مورد) در حوزة ورزش در استان گیلان مراجعه شد. ابزار پژوهش روش کتابخانهای، مصاحبه و پرسشنامة متناسب با چهارچوب تحلیل مفهومی پژوهش بود. روشهای تحلیلی استفادهشده چهارچوببندی سیستمی همراه با ارزیابی توصیفی کمی بود. یافتهها نشان داد که براساس مدل، بهترتیب اهمیت، عوامل مدیریت مشارکت، خدمات مشارکت، منابع توسعه، زمینة محیطی، قابلیتهای ورزش و زمینة فردی، بر سطح مشارکت ورزشی (متغیر وابسته) اثر تعیینکننده دارند. همچنین، در سه بخش فردی، محیطی و منابع،مهمترین چالشها و نیازها حیطة مشترکی (رفتاری، محیط اقتصادی و منابع مالی) دارند. علاوهبراین، شهرداریها و ادارههای ورزش و جوانان بیشترین نقش را ادر تقسیم کار بینسازمانی (برنامهریزی، پشتیانی، اجرا و نظارت) دارند. براساس یافتهها میتوان گفت که مشارکت ورزشی بهمثابة یک نظام جمعی است و توسعة آن نیازمند ساختار سیستمی مبتنی بر تفکیک و ترکیب مناسب رویهها و نقشها با توجه به اولویتهای مشخصشده است.
خلاصه ماشینی:
درهمینراستا، پژوهشهای متعددی اثرهای مفید و پایدار جسمی و روانی ورزش را در اقشار مختلف نشان دادهاند و شواهد علمی و تجربی بسیاری دربارة منافع شناختهشدة فعالیت بدنی و مشارکت ورزشی مشاهده شدهاند؛ اما هنوز گزارشهای سطح کشور نشاندهندة درصد زیاد افراد غیرفعال است (شهبازی، شعبانی مقدم، صفاری، 2013)؛ برایناساس، نیاز به انجام مداخلاتی برای تغییر در سبک زندگی مردم بهشدت احساس میشود.
جدول 2- بخشبندی محتوای پژوهش سطح رویه فرایند زمینهیابی خدمات و ورزشهای موردتقاضا مطالعة نظری > پرسشنامه > پیمایش میدانی > تحلیل کمی اقشار هدف در توسعه مطالعة نظری > مصاحبة نظاممند > مطالعة تطبیقی > تحلیل کیفی ساختاریابی سطوح، عوامل و مؤلفههای اثرگذار مطالعة نظری > مطالعة نظاممند > مطالعة تطبیقی > پرسشنامه > پیمایش میدانی الگوی فرایندنگر توسعه مطالعة نظری > چهارچوببندی مفهومی > مدلسازی سیستمی نقشیابی الگوی تقسیم کار نهادی و سازمانی مطالعة نظری > مطالعة اسنادی و برنامهای > پیمایش میدانی > قالببندی کمی متولیان ورزشی و غیرورزشی توسعه مطالعة نظری > مصاحبة نظاممند > تحلیل کمی بستریابی چالشها و نیازهای توسعه مطالعة نظری > مصاحبة نظاممند > مطالعة تطبیقی > تحلیل کیفی راهکارهای عملیاتی و اساسی توسعه مطالعة اسنادی و برنامهای > مطالعة اکتشافی > مطالعة تطبیقی > چهارچوببندی مشخصات جامعه و نمونة آماری نظرخواهیشده در اجرای پژوهش، بهصورت جدول شمارة سه است؛ برایناساس، در بخش نظرخواهی، به تناسب بخشها و یافتهها از کارشناسان و شهروندان نظرخواهی شده است.
با توجه به جدول شمارة شش، در سطح فردی، ابعاد ساختاری، رفتاری، روانشناختی و جمعیتی، در سطح محیطی، ابعاد اقتصادی-صنعتی، سیاسی-حقوقی، اجتماعی- فرهنگی و جغرافیایی- زیستی، در سطح منابع، ابعاد منابع انسانی، منابع مالی، زیرساخت و امکانات و دانش و فناوری، در سطح مدیریتی، ابعاد نظارت و ارزیابی، عملیات و فرایند، سازماندهی و تشکیلات و سیاستگذاری و برنامهریزی، در سطح خدماتی، ابعاد فرهنگسازی و آموزش، نیازسنجی و گونهشناسی ورزشی، توزیع سرانه و عرضة خدمات و رویداد و پوششدهی اقشار و در سطح قابلیتهای ورزش، ابعاد مزایای مشارکت، کارکردهای ورزش، فرهنگ ورزشی و جاذبههای رقابتی، بهترتیب دارای بیشترین میانگین بودند.