چکیده:
در این مقاله ، آثار شاعران کلاسیک امروز، از نظر «نوآوریهای زبانی» بررسی میشود. چارچوب نظری این پژوهش ، نظریه آشنائی زدائی «صورتگرایان روس » با استفاده از الگوی هنجارگریزی زبانی «میک شورت » (١٩٩٦) است . هدف این مقاله ، این است که مشخص کند چه گونه هائی از نوآوری زبانی در شعر کلاسیک امروز رواج دارد و کدامیک از این گونه ها، ارزش ادبی دارند و سهم آنها در ادبی شدن کلام چقدر است . نمونه های تحلیل شده نشان میدهد، ٤٥ گونه نوآوری زبانی در هفت سطح ، در شعر کلاسیک امروز رایج است از جمله ، گونه هائی از نوآوری شناسائی گردید که پیش از این ، در هیچ پژوهشی به آنها اشاره نشده است . همچنین ارزش بلاغی آنها را باید به صورت «پیوستاری» مشخص کرد که بر اساس آن ، هنجارگریزی نوشتاری، کمترین سهم و هنجارگریزی گفتمانی، بیشترین سهم را در ادبی شدن کلام برعهده دارد.
خلاصه ماشینی:
پيشينه موضوع نشان ميدهد که پس از انتشار کتاب دوجلدي کورش صفوي (١٣٧٣ و ١٣٨٠) با عنوان «از زبان شناسي به ادبيات » که موضوع هنجارگريزي ١را در چارچوب الگوي «ليچ »٢(١٩٦٩) بررسي کرد، مقالات و پايان نامه هاي زيادي در مورد نوآوري زباني در شعر بسياري از شاعران معاصر بر اساس اين الگو، نوشته شده است .
1- discourse analysis 2- phonological 3- lexical 4- morphological -5 grammatical 6- semantic -7 graphological 8- discoursal با وجود نکاتي که اين پژوهشگران در مورد عدم کارائي هنجارگريزي آوائي و واجي در شعر مطرح کرده اند، يافته هاي ما در اين بخش نشان ميدهد که حداقل شش گونه از اين نوع نوآوري، در شعر کلاسيک امروز بکار رفته که در پيکره مورد بررسي، در مجموع ٧٤ مورد بسامد داشته است .
با اين وجود، از بين اين پنج گونه نوآوري، کاربرد نشانه صفت تفضيلي و عالي براي مقولات ديگر دستوري و واژه سازي غيرمعمول داراي ارزش بلاغي بيشتري هستند که در اينجا به عنوان نمونه ، يکي از اين گونه ها با ذکر مثال ، توصيف و تبيين ميشود: ٢-٣-١- واژه سازي غيرمعمول در زبان فارسي قديم ، پيشوند «نا-»، معمولا به اسم ، فعل و صفت افزوده ميشد و واژه جديد ميساخت .
نمونه هاي بررسي شده در شعر کلاسيک امروز نشان ميدهد شش گونه نوآوري، در سطح معنائي در اين نوع شعر رواج دارد که بسامد آنها در پيکره مورد بررسي، ١٦٢ مورد بوده است .